Viêm khớp háng ở trẻ em: Nguyên nhân, Triệu chứng và Cách điều trị hiệu quả

Viêm khớp háng ở trẻ em là bệnh lý xảy ra trong thời kỳ xương khớp đang phát triển với các điểm tổn thương hóa hóa. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng đến khả năng vận động của trẻ, thậm chí là bại liệt, tàn phế nếu không được điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả qua bài viết sau đây.

Viêm khớp háng ở trẻ em là gì

Viêm khớp háng là tình trạng dẫn đến tình trạng viêm, đau khớp háng khiến trẻ khó chịu, đau đớn và hạn chế khả năng vận động, đi lại, thậm chí cản trở sự phát triển của hệ xương ở trẻ, khiến trẻ kém phát triển thể chất, giảm chất lượng cuộc sống.

Bệnh này thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi từ 1-14 tuổi, đặc biệt là giai đoạn 7-14 tuổi ở các bé trai. Căn bệnh này thường khó phát hiện ngay từ đầu vì hầu hết các bậc cha mẹ sẽ không nghĩ rằng trẻ có thể bị viêm khớp háng sớm và không có nhiều dấu hiệu cảnh báo trước bệnh. Vì vậy, hầu hết các trường hợp phát hiện, bệnh đã ở giai đoạn muộn, biến chứng và khó điều trị.

Các triệu chứng của bệnh viêm khớp háng ở trẻ em

Như đã nói, các triệu chứng viêm khớp háng ở trẻ em thường biểu hiện khá mờ nhạt, thậm chí không có dấu hiệu nên rất khó nhận biết sớm. Ngoài ra, do bệnh xảy ra ở trẻ em nên trẻ không thể mô tả chính xác cho cha mẹ hoặc bác sĩ, nhất là khi bệnh mới ở giai đoạn đầu.

Vì vậy, các bậc phụ huynh cần hết sức chú ý quan tâm đến con em mình từ những sinh hoạt hàng ngày cho đến những động tác đơn giản. Đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn nhận thấy các triệu chứng sau:

• Trẻ thường kêu đau khớp háng và khó cử động.
• Chân bủn rủn, khó ngồi xổm, khó xoay hông.
• Sưng xương chậu, khớp háng. Cơn đau thường xuất hiện khi trẻ ngồi một chỗ quá lâu hoặc sau khi ngủ dậy.
• Khi sờ vào các vùng bị viêm có cảm giác mềm, hơi lún và đau hơn.
• Kèm theo một số triệu chứng toàn thân như sốt cao (khi khớp háng bị viêm), rối loạn tiêu hóa (chán ăn, nôn, sụt cân), viêm tai mũi họng…

Nguyên nhân của bệnh viêm khớp háng ở trẻ em

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp háng ở trẻ em, trong đó được chia thành 2 nhóm chính là bệnh lý và yếu tố nguy cơ. Chi tiết như sau:

Nguyên nhân bệnh lý

• Bong sụn viền khớp háng: Những trẻ thường hiếu động, nghịch ngợm và ưa vận động thường có nguy cơ cao bị bong gân sụn hông, dẫn đến đau nhức và lâu dần hình thành bệnh viêm khớp háng.
• Thoái hóa khớp háng: Thoái hóa khớp háng ở trẻ em rất hiếm và hầu hết các trường hợp thoái hóa là bẩm sinh.
• Các bệnh tự miễn: Một số bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp ở trẻ vị thành niên…có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp háng. Lúc này, hệ thống miễn dịch tấn công chống lại các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm cả tế bào xương ở khớp háng.
• Một số bệnh lý về xương khớp khác: Ngoài những nguyên nhân bệnh lý nêu trên, bệnh viêm khớp háng ở trẻ em còn có liên quan đến một số bệnh lý về xương khớp khác như viêm khớp vảy nến, ung thư xương, viêm bao hoạt dịch khớp háng, hội chứng Legg-Calve-Perthes, viêm tủy xương…

Các yếu tố khác

• Chấn thương: Trẻ rất nghịch ngợm, chạy nhảy mạnh nên dễ bị chấn thương, đặc biệt khớp háng bị tổn thương, đau nhức dẫn đến viêm khớp háng ở trẻ em.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng không phải là nguyên nhân trực tiếp nhưng lại là yếu tố nguy cơ tiềm ẩn gây ra bệnh viêm khớp háng ở trẻ em. Vi khuẩn phổ biến nhất là liên cầu nhóm B, thường tiến triển nhanh vì lây lan chủ yếu qua đường máu.
• Thừa cân béo phì: Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em thừa cân béo phì có nguy cơ mắc bệnh viêm khớp háng cao hơn so với dân số chung. Lúc này, trọng lượng cơ thể của trẻ lớn hơn khả năng chịu đựng của khớp, về lâu dài dẫn đến tổn thương và viêm khớp.
• Di truyền: Có tiền sử gia đình mắc bệnh viêm khớp nói chung hay viêm khớp háng nói riêng sẽ làm tăng nguy cơ con cái mắc bệnh tương tự.

Bệnh viêm khớp háng ở trẻ em nguy hiểm như thế nào

Viêm khớp háng ở trẻ em là bệnh xương khớp không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động, sự phát triển và chất lượng cuộc sống của trẻ. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Tổn thương khớp, biến dạng khớp: Hệ xương khớp của trẻ nhỏ vốn dĩ chưa hoàn thiện, chưa chắc chắn cộng với chấn thương, viêm khớp khiến cấu trúc khớp háng bị biến dạng, tổn thương ban đầu dẫn đến trẻ không thể vận động bình thường, thậm chí là bại liệt.
• Viêm cục bộ: Ban đầu tình trạng viêm chỉ xảy ra ở khớp háng nhưng sau thời gian ủ bệnh tình trạng này sẽ lan rộng ra toàn thân, ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển của trẻ. Trong đó, biến chứng thường gặp nhất là ở nhãn cầu, gây suy giảm thị lực ở trẻ em.
• Nhiễm trùng huyết: Đây cũng là một trong những biến chứng thường gặp ở trẻ em khi bị viêm khớp nhiễm trùng. Vi khuẩn xâm nhập vào máu gây nguy hiểm cho hệ thần kinh trung ương với các biểu hiện như sốt cao, nôn mửa, co giật…

Chẩn đoán viêm khớp háng ở trẻ em

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ viêm khớp háng ở trẻ, bác sĩ sẽ khám lâm sàng hai bước và thực hiện một số xét nghiệm liên quan. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng để đánh giá tình trạng bệnh thông qua một số bệnh sử, thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra khả năng và phạm vi vận động của khớp háng.

Sau đó, nếu phát hiện bất thường, các xét nghiệm khác sẽ được thực hiện như:

• Chụp X-quang: Phương pháp kiểm tra này giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện ra những tổn thương ở mô sụn, xương, khớp…
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là một xét nghiệm hình ảnh cho phép xem chi tiết các cấu trúc bên trong của khớp và phát hiện các bất thường về cấu trúc.
• Siêu âm khớp háng: Xét nghiệm này giúp xác định các bất thường về cấu trúc của khớp.
• Xét nghiệm máu: Trường hợp trẻ bị viêm khớp háng, tốc độ lắng hồng cầu sẽ nhanh hơn bình thường. Đồng thời, thử nghiệm này cũng cho thấy phản ứng protein tăng lên.
• Sinh thiết dịch khớp: Dịch khớp ở khớp háng bị viêm sẽ dương tính với một số loại vi khuẩn cũng như giúp phát hiện các bất thường về bạch cầu.

Ngoài các biện pháp nêu trên, còn có nhiều cách khác để chẩn đoán bệnh viêm khớp háng ở trẻ em. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ chỉ định đơn lẻ hoặc kết hợp nhiều phương pháp.

Điều trị viêm khớp háng ở trẻ em như thế nào

Viêm khớp dạng thấp ở trẻ em là bệnh có thể điều trị khỏi, phục hồi tốt nếu phát hiện sớm. Tùy theo mức độ bệnh nặng hay nhẹ, tình trạng sức khỏe của trẻ mà bác sĩ sẽ hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp. Có ba phương pháp chính:

Điều trị bằng thuốc

Đối với trẻ nhỏ khi mắc bệnh viêm khớp háng, chủ yếu sẽ được chỉ định dùng thuốc giảm đau, chống viêm, điển hình là thuốc chống viêm không steroid để vừa đạt hiệu quả cải thiện triệu chứng tối ưu, vừa giảm thiểu cơn đau. phản ứng phụ. Một số loại thuốc thường dùng như Aspirin, Ibuprofen 400, Naproxen… Tuy nhiên, trường hợp nặng hơn có thể chỉ định dùng Methotrexate, Corticosteroid.

Ngoài ra, bên cạnh thuốc kháng sinh, cha mẹ cũng nên bổ sung thêm canxi và vitamin để hỗ trợ xương chắc khỏe. Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo bạn đang dùng đúng liều lượng.

Lưu ý: Việc dùng thuốc Tây cho trẻ nhỏ là điều cần hết sức cân nhắc, chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ và tuyệt đối tuân thủ liều lượng, không tự ý tăng liều, nhất là với các loại thuốc kháng viêm sinh liều cao để tránh gây ra các tác dụng phụ có hại cho sức khỏe của trẻ.

Vật lý trị liệu

Kết hợp với việc dùng thuốc, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ tập một số bài tập vật lý trị liệu để rút ngắn thời gian điều trị cũng như hạn chế tối đa tác dụng phụ của thuốc. Phương pháp này mang lại hiệu quả cao và an toàn cho sức khỏe của trẻ. Tùy theo mức độ viêm khớp háng của từng trẻ mà bác sĩ sẽ hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.

Đối với những trẻ có biểu hiện nhẹ, bạn có thể tập một số bài tập đơn giản như vươn vai, yoga,… để giúp kích thích sự phục hồi của các khớp. Lưu ý, cha mẹ cần giám sát con khi tập luyện để tránh tình trạng con tập sai cách gây tổn thương khớp nặng hơn. Trẻ bị tổn thương khớp nặng hơn có thể được điều trị bằng các phương pháp hiện đại hơn như sóng ngắn, tia hồng ngoại, tắm suối khoáng, châm cứu, bấm huyệt…

Kết hợp chăm sóc cơn đau tại nhà

Để hỗ trợ giảm sưng đau viêm khớp háng cho trẻ, cha mẹ nên chủ động áp dụng một số biện pháp giảm đau hiệu quả, đơn giản tại nhà như:

Chườm lạnh / chườm nóng

Các chuyên gia đã chứng minh, chườm đá có khả năng giảm sưng viêm, đau nhức do viêm khớp háng hiệu quả. Nhiệt độ lạnh của đá có khả năng làm giãn cơ, kích thích tuần hoàn máu đến khớp, ức chế cảm nhận cơn đau, từ đó giúp trẻ dễ chịu hơn, giảm đau và cải thiện hoạt động của khớp. Lưu ý không áp dụng phương pháp này với những trường hợp cứng khớp vì sẽ khiến tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.

Ngoài chườm lạnh, cũng có thể cho trẻ chườm ấm để tăng hiệu quả giảm đau nhức xương khớp. Để thực hiện, cha mẹ cần chuẩn bị một túi đá hoặc một chai thủy tinh chứa đầy nước ấm rồi cho trẻ chườm. Mỗi lần áp dụng kéo dài từ 15 đến 20 phút và có thể thực hiện nhiều lần trong ngày để đạt hiệu quả tối ưu.

Cho con bạn nghỉ ngơi nhiều hơn

Khi bị viêm khớp háng, bạn cần cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn để giảm tổn thương cho khớp. Khi cơn đau thuyên giảm, nghỉ ngơi nhiều sẽ giúp kích hoạt khả năng tự phục hồi của cơ thể. Khi nằm hoặc ngồi cần chú ý chọn tư thế phù hợp, tránh gây áp lực lên khớp háng khiến bệnh nặng hơn.

Chuyển động thích hợp

Nghỉ ngơi không có nghĩa là trẻ chỉ nằm bất động một chỗ, thay vào đó cha mẹ nên hướng dẫn trẻ tập một số động tác đơn giản giúp cải thiện vận động khớp như duỗi, duỗi, nhấc chân… Tuy nhiên, cần lưu ý chỉ tập khi đã nghỉ ngơi vài ngày, các khớp đang dần hồi phục. Nhắc nhở trẻ tránh làm các hoạt động gắng sức làm ảnh hưởng đến khớp háng bị tổn thương.

Ăn uống lành mạnh

Ngoài yếu tố chăm sóc bên ngoài, cha mẹ cũng cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của trẻ bị viêm khớp háng. Để trẻ sớm bình phục, mẹ nên đảm bảo bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết, đặc biệt ưu tiên những thực phẩm giàu dưỡng chất có lợi cho xương khớp, hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.

Cụ thể, một số chất dinh dưỡng và thực phẩm nên cho trẻ ăn thường xuyên như:

• Thực phẩm giàu axit béo omega-3 như cá hồi, cá ngừ, cá thu, hàu, dầu gan cá, hạnh nhân, v.v.
• Thực phẩm giàu canxi như sữa, các loại hạt, hải sản, cá, đậu nành, đậu phụ, rau lá xanh, trứng…
• Thực phẩm giàu vitamin D như sữa, pho mát, nấm, lòng đỏ trứng, hải sản…
• Thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, ớt chuông, bông cải xanh, đu đủ, quả việt quất, v.v.
• Thực phẩm giàu protein như thịt gà, trứng, pho mát, sữa, hạnh nhân, yến mạch, v.v.

Phẫu thuật

Phương pháp này được chỉ định cho những trường hợp bệnh diễn tiến ngày càng nặng do không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn. Tùy theo mức độ viêm khớp háng ở trẻ sẽ được chỉ định thực hiện loại phẫu thuật phù hợp. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là đối với trẻ em nên cần cân nhắc kỹ lưỡng và nghe theo lời khuyên của bác sĩ trước khi quyết định phẫu thuật.

Một số cách chữa viêm khớp háng ở trẻ em khác

Ngoài các phương pháp điều trị bằng Tây y hiện đại, tùy từng trường hợp, cha mẹ cũng có thể cân nhắc áp dụng các biện pháp khác như dân gian hoặc Đông y. Thông thường những phương pháp này chỉ áp dụng cho những trẻ bị bệnh nhẹ, không muốn sử dụng thuốc Tây để giảm tác dụng phụ và đặc biệt cần hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước nếu muốn sử dụng.

Chữa viêm khớp háng ở trẻ em theo đông y

Bài thuốc 1: Bài thuốc này dành cho trẻ bị viêm khớp háng do viêm tủy xương với các triệu chứng điển hình như đau nhức, sốt cao. viêm, chán ăn, sụt cân, mệt mỏi…Cách thực hiện:

• Chuẩn bị các vị thuốc gồm hoàng bá, cao hài hòa, thạch xương bồ, bạch chỉ, kỷ tử, hoạt độc.
• Sắc với lượng nước vừa phải và dùng tối đa 1 thang / ngày.

Bài thuốc 2: Bệnh phong thấp ở trẻ em xảy ra liên quan đến các bệnh tự miễn, phổ biến nhất là bệnh phong thấp đều có thể sử dụng bài thuốc này. Thuốc có khả năng cải thiện các triệu chứng đau và tăng cường chức năng vận động. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị Bạch thược, Liên kiều, Tỳ giải, Cam thảo, Tơ tằm, Quế chi, Đào nhân, Kim ngân hoa, Hy thiêm, Phòng phong.
• Sắc thuốc với 2 lần nước và uống hết trong ngày.

Bài thuốc 3: Trường hợp viêm khớp háng ở trẻ em liên quan đến nhiễm trùng với các biểu hiện như đau, sốt cao, tiểu khó, ăn không ngon thì có thể dùng bài thuốc này. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị các vị thuốc gồm cam thảo, bạc hà, hoạt thạch, bạch thược, phòng phong, đương quy, xuyên khung, kinh giới, ma hoàng.
• Phơi khô các vị thuốc đã chuẩn bị, giã thành bột mịn rồi sắc lấy nước cùng vài lát gừng tươi.
• Lọc lấy nước thuốc để uống cả ngày. Mỗi ngày chỉ dùng tối đa 6g thuốc dạng bột.

Các biện pháp dân gian cho bệnh viêm khớp háng ở trẻ em

Tinh bột nghệ: Tinh bột nghệ được nghiên cứu có chứa nhiều hoạt chất chống viêm, giảm đau tự nhiên như cucurmin, vitamin A, B3, C… Do đó, sử dụng tinh bột nghệ đúng cách sẽ giúp cải thiện hiệu quả các triệu chứng bệnh viêm khớp háng ở trẻ em.

• Chuẩn bị một ly nước ấm 150ml, thêm 2 thìa cà phê tinh bột nghệ và 1 thìa cà phê mật ong.
• Khuấy đều cho đến khi hỗn hợp tan hoàn toàn rồi cho trẻ uống vào sáng sớm sau khi ngủ dậy.

Sự kết hợp giữa cây ngải cứu và lá lốt: Sự kết hợp của hai loại thảo dược này giúp tăng khả năng kháng viêm, giảm đau nhức vùng hông. Đặc biệt vì là thành phần tự nhiên nên rất an toàn, đảm bảo tối đa tác dụng phụ cho sức khỏe của trẻ.

• Chuẩn bị 50g lá lốt và 50g lá ngải cứu tươi, rửa sạch rồi ngâm với nước muối pha loãng 15 phút rồi vớt ra để ráo.
• Cho hai loại lá này vào chảo đun nóng rồi cho vào một chiếc khăn lớn, buộc chặt hai đầu.
• Bôi trực tiếp lên vùng bẹn bị đau của trẻ.
• Mỗi lần chỉ nên chườm khoảng 5 – 10 phút và chú ý nhiệt độ không quá nóng để tránh gây bỏng.

Cách phòng ngừa bệnh viêm khớp háng ở trẻ em

Để giúp trẻ phòng tránh bệnh viêm khớp háng ngay từ nhỏ cũng như tăng cường sức khỏe xương khớp hàng ngày, cha mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:

• Tạo cho trẻ thói quen vận động hàng ngày với những bộ môn phù hợp để giúp xương khớp luôn khỏe mạnh. Nên cho trẻ tập các môn thể thao ít chấn thương như thể dục nhịp điệu, bơi lội, yoga… Đồng thời, trong quá trình vận động cần giám sát chặt chẽ trẻ nếu trẻ chưa biết cách điều tiết sức mạnh của xương khớp từ đó giảm sút. Giảm nguy cơ té ngã, va chạm mạnh dẫn đến chấn thương.
• Đối với trẻ em đang trong thời kỳ phát triển xương khớp cần hết sức lưu ý trong thực đơn hàng ngày. Đảm bảo bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm đủ các chất tốt cho xương như canxi, vitamin D… Cha mẹ có thể tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để xây dựng thực đơn ăn uống phù hợp cho trẻ ở các độ tuổi khác nhau.
• Kiểm soát cân nặng của trẻ, đảm bảo trẻ không bị thừa cân béo phì bằng cách tạo cho trẻ thói quen ăn uống khoa học, hạn chế sử dụng đồ ăn vặt nhiều dầu mỡ, đồ ngọt,… Đồng thời, chăm chỉ tập thể dục hàng ngày để duy trì cân nặng hợp lý.

Bệnh phong thấp ở trẻ em là căn bệnh rất thường gặp ở trẻ nhỏ và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được chữa trị kịp thời. Lời khuyên tốt nhất dành cho các bậc cha mẹ là luôn quan sát trẻ để phát hiện sớm những biểu hiện bất thường, chủ động cho trẻ đi khám và điều trị ở giai đoạn đầu của bệnh là cách tốt nhất để duy trì vận động của trẻ.