Viêm đa khớp dạng thấp nên ăn gì kiêng gì để hỗ trợ điều trị bệnh là vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm. Bằng việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn giảm đau nhức, hỗ trợ tái tạo sụn khớp bị tổn thương, đau rát, sưng tấy do bệnh lý gây ra. Cùng tìm hiểu người viêm đa khớp dạng thấp nên ăn gì kiêng gì để hỗ trợ điều trị bệnh ở bài viết sau đây nhé.
Viêm đa khớp dạng thấp nên ăn gì
Viêm đa khớp dạng thấp (RA) là một thuật ngữ chỉ tình trạng viêm mãn tính của các khớp liên quan đến rối loạn chức năng tự miễn dịch. Khi đó, hệ miễn dịch sẽ tạo ra kháng thể phá hủy mô sụn và một số cơ quan khác như xương dưới sụn, màng hoạt dịch, thận, da, v.v.
Tổn thương mô sụn có thể dẫn đến rối loạn chức năng khớp. Từ đó tăng ma sát khi vận động, di chuyển và gây sưng, đau, tê, cứng khớp. Nếu bệnh không được điều trị và chăm sóc đúng cách có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm bệnh viêm khớp dạng thấp. Việc sử dụng thuốc chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng lâm sàng, bảo tồn chức năng sụn, ngăn ngừa bệnh tiến triển. Vì vậy, bên cạnh các biện pháp nội khoa, các bác sĩ thường khuyến khích người bệnh kết hợp với lối sống khoa học, đặc biệt là chế độ ăn uống lành mạnh để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học có thể giúp phục hồi những tổn thương ở sụn, nâng cao sức khỏe và giúp giảm thiểu tình trạng viêm nhiễm. Hơn nữa, ăn uống điều độ còn tăng khả năng chịu đau của cơ thể, làm chậm quá trình bào mòn mô sụn.
Dưới đây là một số loại thực phẩm được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn cho người bệnh viêm đa khớp:
Rau xanh rất tốt cho người bị viêm khớp dạng thấp
Rau xanh là một trong những nhóm thực phẩm lành mạnh, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Không chỉ giúp điều hòa nhu động ruột, thúc đẩy hoạt động tiêu hóa, rau xanh còn giúp cải thiện tình trạng viêm nhiễm, nóng trong khớp.
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa có trong các loại rau xanh còn lại có tác dụng ức chế các gốc tự do, ngăn chặn quá trình sản sinh cytokine – thành phần quan trọng trong phản ứng viêm ở người bệnh viêm đa khớp. thấp và hạn chế hoạt động giải phóng các enzym gây hại cho sụn như stromelysin, collagenase, elastase.
Ngoài ra, bổ sung rau xanh vào bữa ăn hàng ngày có thể kiểm soát cân nặng, hỗ trợ cải thiện tình trạng thừa cân béo phì, đồng thời tăng cường chức năng miễn dịch. Vì vậy, bệnh nhân viêm khớp dạng thấp nên bổ sung một số loại rau xanh tốt cho sức khỏe như cải xoăn, rau bina, bắp cải, các loại rau họ cải, rau chân vịt,…
Trái cây chứa chất chống oxy hóa
Cùng với rau xanh, hoa quả cũng là nhóm thực phẩm được khuyến khích bổ sung vào bữa ăn hàng ngày của người bệnh viêm đa khớp. Nhóm thực phẩm này chứa lượng lớn chất xơ, vitamin dồi dào giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, tăng khả năng miễn dịch, giảm mệt mỏi do bệnh tật gây ra.
Ngoài ra, một số loại trái cây còn chứa lượng lớn chất chống oxy hóa như polyphenol, quercetin, anthocyanins, flavonoid, EGCG,… Các chất chống oxy hóa này có khả năng khử các gốc tự do, giúp bảo vệ tế bào và ngăn ngừa phản ứng viêm. Do đó, việc bổ sung trái cây vào bữa ăn hàng ngày có thể cải thiện tình trạng đau rát, sưng đỏ, đau khớp đáng kể.
Một số loại trái cây giàu chất chống oxy hóa như bưởi, chanh, cam, quýt, anh đào, mâm xôi, dâu tây, việt quất, thanh long, táo, lê,…
Thực phẩm giàu Omega 3
Thực phẩm giàu Omega 3 không chỉ tốt cho não bộ, tim mạch mà còn mang lại nhiều lợi ích cho hệ xương. Vì vậy, những thực phẩm này được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn của những người bị loãng xương, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp.
Omega 3 là một loại axit béo lành mạnh có nhiều trong các loại thực phẩm như cá thu, cá hồi, dầu ô liu, quả óc chó, hạnh nhân,… Thành phần này có khả năng phục hồi và tái tạo những tổn thương trong cơ thể, kích thích màng hoạt dịch tiết ra chất nhờn. Từ đó giảm tình trạng viêm nhiễm, cứng khớp, đau nhức khi vận động.
Ngoài ra, bổ sung thực phẩm giàu Omega 3 thường xuyên cũng giúp hạn chế phản ứng viêm ở khớp. Trong các nghiên cứu cụ thể, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng axit béo này có thể ức chế sự tổng hợp TNF-alpha và IL-1 (chất trung gian của các phản ứng viêm). Tiêu thụ từ 3 bữa giàu Omega 3 / tuần có tác dụng điều chỉnh phản ứng miễn dịch, giảm đau các khớp và làm chậm sự tiến triển của bệnh viêm đa khớp.
Thực phẩm bổ sung chất nhờn cho ổ khớp
Viêm khớp dạng thấp có xu hướng tấn công vào sụn khớp và màng hoạt dịch. Do đó, hoạt động bôi trơn của khớp có thể bị gián đoạn và gây sưng, cứng, đau khi cử động.
Để cải thiện tình trạng này, người bệnh cần bổ sung các thực phẩm chứa các thành phần giúp kích thích màng hoạt dịch tiết ra chất nhờn như:
- Rau mồng tơi: Ngoài vitamin và chất xơ, rau mồng tơi còn chứa chất nhầy tự nhiên. Việc bổ sung loại rau này vào thực đơn thường xuyên có thể kích thích khớp tiết chất nhờn, giảm cứng khớp và đau nhức khi vận động. Bên cạnh đó, cải bó xôi còn có tác dụng ngăn ngừa táo bón, thúc đẩy tiêu hóa và một số vấn đề liên quan đến đường ruột.
- Quả bơ: Các axit béo và vitamin E có trong quả bơ có khả năng tái tạo và phục hồi chất nhờn bên trong khớp. Ngoài ra, loại quả này còn chứa nhiều chất dinh dưỡng, mang đến nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Theo đó, người bệnh nên tiêu thụ loại quả này 2-3 lần / tuần để giảm cứng khớp và đau nhức.
- Đậu bắp: Tương tự như rau mồng tơi, đậu bắp không chỉ chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất mà còn cung cấp chất bôi trơn tự nhiên. Việc bổ sung thường xuyên các món ăn từ đậu bắp có thể cải thiện lượng dầu nhờn ở các khớp, từ đó hạn chế tình trạng nóng rát, đau và cứng khớp khi vận động.
- Yến mạch: Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các chất chống oxy hóa có trong yến mạch như axit ferulic, avenanthramides,… có khả năng loại bỏ các gốc tự do, tái tạo mô sụn, ổn định sản xuất bã nhờn. Ngoài ra, một số hợp chất thực vật có trong loại ngũ cốc này còn giúp bình thường hóa phản ứng miễn dịch, làm chậm sự tiến triển của các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, vẩy nến,…
Người bị viêm đa khớp nên uống đủ nước
Bổ sung đủ nước không chỉ giúp thanh nhiệt, cân bằng điện giải, thúc đẩy nhu động ruột mà còn hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người uống trên 1 lít nước mỗi ngày thường có dấu hiệu sưng, nóng, cứng khớp nặng hơn những người uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
Vì vậy trong thời gian điều trị bệnh cần đảm bảo cung cấp đủ 2 lít nước / ngày. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung các loại nước ép rau xanh, trái cây, sữa các loại hạt để cung cấp khoáng chất, vitamin và năng lượng cần thiết cho cơ thể.
Nên kiêng ăn những thực phẩm gì khi bị viêm khớp dạng thấp
Bên cạnh việc bổ sung những nhóm thực phẩm lành mạnh, giàu chất dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, người bệnh viêm đa khớp dạng thấp cần kiêng một số đồ ăn thức uống không có lợi cho quá trình tiến triển của bệnh. Trên thực tế, dung nạp sai thực phẩm có thể gây ra phản ứng viêm, tăng mức độ bỏng, đau, cứng và tổn thương mô sụn.
Vì vậy, bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cần tích cực kiêng và hạn chế một số thực phẩm sau:
Thực phẩm có hàm lượng protein cao
Chất đạm (protein) là thành phần dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe nói chung và hệ xương nói riêng. Việc bổ sung protein giúp tái tạo cấu trúc sụn khớp, tăng độ dẻo dai và đàn hồi cho cơ quan này. Tuy nhiên, việc bổ sung các thực phẩm chứa hàm lượng đạm cao có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh.
Thực phẩm giàu protein (thịt đỏ, thịt cừu, thịt bò,…) thường chứa nhiều chất béo bão hòa. Khi tiêu thụ những thực phẩm này hơn 3 lần / tuần có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu, kích thích phản ứng viêm, dẫn đến đau khớp.
Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu protein có thể dẫn đến thừa cân, béo phì, là một trong những nguyên nhân gián tiếp gây ra bệnh viêm khớp. Vì vậy, người bệnh viêm khớp nói chung và bệnh viêm đa khớp nói riêng cần hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất đạm. Thay vào đó, hãy ưu tiên những thực phẩm chứa lượng protein vừa phải như cá, mực, đậu, cua và một số loại hạt.
Thực phẩm chế biến sẵn
Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích hun khói, đồ hộp,… đều chứa chất bảo quản, thành phần tổng hợp và chất béo không tốt cho sức khỏe. Hơn nữa, các thành phần trong các loại thực phẩm này có thể kích thích phản ứng viêm, làm tăng mức độ đau và bỏng rát ở các khớp.
Hơn nữa, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn thường xuyên có thể gây thừa cân – béo phì, đẩy nhanh tốc độ tổn thương mô sụn. Vì vậy, người bệnh viêm đa khớp nên hạn chế ăn những thực phẩm này càng nhiều càng tốt. Thay vào đó, nên ưu tiên các món ăn được chế biến từ nguyên liệu tươi sống để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể, tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh.
Món ăn chứa nhiều gia vị
Sử dụng thực phẩm chứa nhiều gia vị như đường, muối, bột ngọt,… có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể cũng như hệ xương. Trên thực tế, các món ăn chứa nhiều gia vị có thể kích thích phản ứng viêm, làm tăng mức độ đau và cứng khớp. Hơn nữa, những loại gia vị này còn ảnh hưởng xấu đến hoạt động của ruột, dạ dày và thận.
Một số nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến tăng lượng đường trong máu, dẫn đến rối loạn protein và chất béo và làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh xung quanh khớp. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phá hủy màng hoạt dịch và sụn khớp trong bệnh viêm đa khớp.
Cà phê và nước ngọt có gas
Canxi là một trong những khoáng chất cần thiết cho cơ thể nói chung và hệ xương nói riêng. Thiếu hụt khoáng chất này là một trong những nguyên nhân gây loãng xương, thúc đẩy quá trình thoái hóa khớp. Tuy nhiên, bên cạnh việc bổ sung những thực phẩm chứa hàm lượng canxi cao, người bệnh viêm đa khớp cần tránh những đồ ăn thức uống cản trở quá trình hấp thụ canxi của cơ thể.
Theo đó, nước ngọt có gas và cà phê đều chứa caffeine. Mặc dù thành phần này giúp não tỉnh táo và hoạt động tốt nhưng lại có tác động tiêu cực đến sức khỏe của xương. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng dung nạp đồ uống có chứa caffeine có thể làm giảm khả năng hấp thụ của cơ thể và tăng bài tiết canxi.
Vì vậy, nhóm đối tượng bị suy yếu hệ xương khớp như người bị thoái hóa khớp, người già, viêm đa khớp, loãng xương,… không nên dùng đồ uống có chứa cafein thường xuyên. Hơn nữa, uống quá nhiều nước ngọt có ga có thể dẫn đến thừa cân béo phì, đẩy nhanh tốc độ phá hủy sụn khớp.
Đồ uống có cồn
Đồ uống có cồn (bia, rượu) ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tổng thể nói chung và hệ xương nói riêng. Dung nạp những loại đồ uống này thường xuyên sẽ làm tăng nồng độ axit uric trong máu, từ đó gây ra phản ứng nóng rát, sưng, viêm và đau.
Bên cạnh đó, rượu bia còn làm giảm khả năng hấp thụ vitamin và khoáng chất từ thức ăn. Về lâu dài có thể khiến cơ thể thiếu vi chất, khiến sức khỏe suy giảm dần theo thời gian. Để bảo vệ sức khỏe cũng như tránh ảnh hưởng đến tiến triển của bệnh, người bệnh cần kiêng đồ uống có cồn.
Bị viêm đa khớp dạng thấp cần lưu ý những gì khi ăn uống
Viêm đa khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn có tính chất hệ thống, tiến triển dai dẳng. Tuy chế độ dinh dưỡng không ảnh hưởng trực tiếp đến tiến triển của bệnh nhưng việc xây dựng thực đơn phù hợp có thể hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, tăng cường sức khỏe và cải thiện các triệu chứng bệnh.
Ngoài vấn đề “Viêm khớp dạng thấp nên ăn gì và kiêng gì để hỗ trợ điều trị bệnh” người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Bổ sung những thực phẩm lành mạnh, uống đủ nước, hạn chế những đồ ăn thức uống ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể cũng như hệ xương.
- Nên hạn chế lượng thức ăn trong các bữa ăn, hạn chế tình trạng ăn không đủ bữa, ăn không đúng bữa hoặc ăn quá độ. Những thói quen này đều ảnh hưởng đến sức khỏe, gián tiếp tác động tiêu cực đến hệ xương.
- Nên đa dạng hóa các nhóm thực phẩm trong thực đơn hàng ngày để cung cấp đủ chất dinh dưỡng và nguồn năng lượng cho cơ thể. Ăn kiêng quá mức có thể khiến sức khỏe suy giảm, sút cân và suy giảm hệ miễn dịch theo thời gian.
- Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, người bệnh cần hình thành thói quen sinh hoạt, luyện tập thể dục thể thao để giúp nâng cao thể trạng, nâng cao sức khỏe tổng thể và hệ xương.
Bài viết đã giải đáp thắc mắc bệnh viêm đa khớp dạng thấp nên ăn gì để hỗ trợ điều trị bệnh” và một số lưu ý trong ăn uống. Hy vọng qua những thông tin trên, người bệnh sẽ dễ dàng hơn trong việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng phù hợp để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh đạt kết quả tốt nhất.
Bài viết liên quan: