Tràn dịch khớp: Nguyên nhân, Triệu chứng và Phương pháp điều trị

Tràn dịch khớp có thể xảy ra ở nhiều khớp khác nhau, trong đó phổ biến nhất là tràn dịch khớp gối. Ngoài ra, các khớp cổ tay và khớp chân cũng có thể gặp vấn đề này. Do các triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh xương khớp khác nên bạn đọc cần cẩn trọng, nên thăm khám để tìm ra nguyên nhân và điều trị sớm.

Tràn dịch khớp là gì

Các khớp xương trong cơ thể con người đều chứa một lượng dịch nhất định với nhiệm vụ bôi trơn, giảm ma sát giữa các xương khi vận động, giúp quá trình xoay khớp diễn ra trơn tru hơn. Theo cấu tạo, bao hoạt dịch sẽ được bao bọc trong các túi hoạt dịch, khi quá nhiều dịch trong bao có thể tràn ra ngoài gây tràn dịch khớp.

Bất kỳ khớp nào trên cơ thể cũng dễ bị tràn dịch, trong đó tràn dịch khớp gối là phổ biến nhất. Tràn dịch khớp gây ra các triệu chứng khó chịu khiến người bệnh đau nhức và giảm khả năng vận động. Nếu không được điều trị, hiện tượng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng, thậm chí dẫn đến bại liệt.

Vì vậy, người bệnh nên chủ động đi khám khớp sớm khi nhận thấy các khớp bất thường như:

• Đau nhức khó chịu, sưng khớp, tích nước, nóng bất thường.
• Cơn đau còn kèm theo tê bì, khó vận động khiến vận động khớp bị hạn chế hơn.
• Đau nặng hơn khi bệnh nhân đi lại, gập và duỗi khớp bị thương.
• Trong một số trường hợp, vết bầm tím xuất hiện trên bề mặt khớp kèm theo tràn dịch.

Ngoài ra, người bệnh còn gặp một số triệu chứng liên quan đến nhiễm trùng như sốt về đêm, suy kiệt,… Lúc này người bệnh cần được đưa đến bệnh viện để khám và điều trị sớm, đề phòng biến chứng. những rủi ro không mong muốn ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe.

Nguyên nhân của tràn dịch khớp

Tràn dịch khớp nói chung và các bệnh lý tràn dịch khớp khác nói riêng do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Để việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất, bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đưa ra giải pháp điều chỉnh, khắc phục phù hợp. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tràn dịch khớp, bạn đọc có thể tham khảo:

• Chấn thương: Người bị tràn dịch khớp có thể do tình trạng chấn thương trước đó. Chẳng hạn như do lao động nặng nhọc, chơi thể thao hoặc bị tai nạn giao thông,…Các tác động đến khớp xương khiến dây chằng bị đứt, trật khớp, gãy xương… sau khi điều trị có khả năng để lại di chứng. Một trong những trường hợp mà người bệnh có thể gặp phải đó là tràn dịch khớp, nhất là khi người bệnh vận động mạnh.
• Yếu tố tuổi tác: Người cao tuổi có xu hướng mắc các bệnh về xương khớp nhiều hơn. Theo đó, tràn dịch khớp dễ xảy ra ở người cao tuổi hơn là thanh thiếu niên. Nguyên nhân là do hệ cơ xương khớp ở người cao tuổi ngày càng yếu và kém linh hoạt, đồng thời dễ bị chấn thương. Đây là yếu tố giúp tình trạng tràn dịch khớp diễn ra nhanh hơn.
• Cân nặng: Những người thừa cân hoặc béo phì thường dễ bị thoái hóa khớp hơn những người khác. Do trọng lượng cơ thể ngày càng tăng cao khiến hệ cơ xương khớp phải chịu rất nhiều áp lực. Đặc biệt là khớp gối, khớp phải chịu sức nặng của cơ thể khi vận động, di chuyển các xương đan xen, cọ xát vào nhau khiến khớp gối bị mòn, tăng nguy cơ tràn dịch khớp.
• Viêm nhiễm: Một số trường hợp khác, tràn dịch khớp là do tác hại của tình trạng viêm nhiễm, thường thấy ở trẻ em khi hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu. Nhiễm vi khuẩn và vi rút gây ra nhiều vấn đề cho cơ thể. Cơ địa nào cũng có thể bị vì các tác nhân gây hại có thể theo đường tuần hoàn máu đến khớp, xâm nhập và gây tổn thương khớp. Tình trạng này lâu ngày khiến các khớp bị suy yếu dần, bao hoạt dịch dễ bị rách, nứt khiến dịch khớp chảy ra ngoài.
• Thoái hóa khớp: Ngoài những nguyên nhân trên, tình trạng dịch khớp tràn ra ngoài bao hoạt dịch có thể do ảnh hưởng của các bệnh lý về xương khớp trước đó. Ví dụ như viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, viêm xương khớp, viêm bao hoạt dịch, viêm khớp nhiễm trùng,…

Bác sĩ sẽ thăm khám và tìm ra nguyên nhân gây bệnh, sau đó sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp cho người bệnh. Người bệnh nên chủ động thăm khám sớm, điều trị kịp thời và phù hợp sẽ giúp bạn tránh được nhiều rủi ro, đặc biệt là nguy cơ tràn dịch khớp nặng ảnh hưởng đến khả năng vận động của cơ thể.

Tràn dịch khớp nguy hiểm như thế nào

Hiện tượng tràn dịch khớp gây ra những triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Những cơn đau dai dẳng khiến việc vận động, đi lại của người bệnh trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, khi bệnh không được kiểm soát có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm khác.

Theo các chuyên gia, tràn dịch khớp nói chung và các loại tràn dịch cổ tay, bàn chân, khớp gối nếu được phát hiện sớm và điều trị bằng các biện pháp phù hợp thì có thể chữa khỏi hoàn toàn mà ít rủi ro. các nguy cơ khác ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe của bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu để bệnh kéo dài có thể gây viêm nhiễm và tổn thương trên diện rộng.

Không chỉ gây ra những ảnh hưởng xấu đến khả năng vận động của khớp, tràn dịch khớp còn ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh, khiến người bệnh dễ nổi cáu, cáu gắt vô cớ. Thậm chí, khi dịch khớp bị nhiễm trùng, tràn dịch nặng có nguy cơ để lại di chứng khiến người bệnh bị liệt, biến dạng khớp, mất khả năng vận động hoàn toàn.

Chẩn đoán và điều trị tràn dịch khớp

Khi đến bệnh viện thăm khám, bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng, hỏi bệnh sử của bản thân và người nhà bệnh nhân, kết hợp làm một số xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán cuối cùng. Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp kiểm tra thường được sử dụng:

• Xét nghiệm hình ảnh: Người bệnh có thể được chỉ định chụp Xquang, MRI để đánh giá mức độ tổn thương, vị trí tràn dịch khớp, kiểm tra dây chằng và sụn chêm, tình trạng gãy xương hay các bất thường khác. chấn thương liên quan hay không.
• Xét nghiệm công thức máu: Mục đích của xét nghiệm này là để kiểm tra tình trạng nhiễm trùng. Ngoài ra, thông qua xét nghiệm công thức máu, bác sĩ cũng có thể phân biệt được các bệnh lý như bệnh gút, viêm khớp hay tràn dịch khớp.
• Kiểm tra khớp: Bác sĩ sử dụng một dụng cụ đặc biệt để hút dịch tại khớp bị sưng, dịch hút được đưa vào phòng xét nghiệm để kiểm tra và phân tích.

Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến nhất hiện nay:

Điều trị nội khoa bằng Tây y

Sử dụng thuốc điều trị tràn dịch khớp theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc có tác dụng cải thiện các triệu chứng như đau nhức, khó chịu, cứng khớp,… Tùy vào tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp. Một số loại được sử dụng như:

• Thuốc giảm đau: Thuốc giúp giảm đau khớp ngay lập tức. Những loại được sử dụng phổ biến nhất là paracetamol hoặc ibuprofen. Người bệnh nên sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, nhất là khi cơn đau quá nặng, tránh lạm dụng để giảm nguy cơ nghiện thuốc hoặc gặp các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Thuốc chứa corticoid: Thuốc có tác dụng kháng viêm mạnh, giúp cải thiện tình trạng đau khớp gối, giảm sưng tấy, giữ nước. Thuốc có thể được sử dụng dưới dạng viên uống trực tiếp hoặc tiêm vào khớp đang bị tràn dịch.
• Thuốc kháng sinh: Thuốc được chỉ định cho những bệnh nhân bị tràn dịch liên quan đến viêm khớp. Dùng thuốc theo đúng hướng dẫn, không tự ý dùng kháng sinh.

Người bệnh cần tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, không được tự ý ngưng thuốc hoặc kết hợp nhiều loại thuốc một cách bừa bãi để giảm nguy cơ mắc các tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, trước khi sử dụng thuốc, người bệnh nên thăm khám và chỉ sử dụng thuốc khi đã được bác sĩ chẩn đoán và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Phương pháp chọc hút dịch

Trường hợp tràn dịch khớp nặng, ngoài việc sử dụng thuốc, bác sĩ có thể chỉ định chọc hút dịch khớp cho người bệnh. Các trường hợp không được thực hiện bao gồm bệnh nhân có tổn thương da quanh khớp, máu khó đông, tổn thương vị trí cần chọc hút, người đang dùng thuốc chống đông máu.

Phương pháp được thực hiện bằng cách dùng kim chọc vào khớp bị tràn dịch, sau đó hút dịch thừa ra ngoài. Bệnh nhân sau khi can thiệp chọc hút 1-2 ngày có thể hết đau. Do đó, trong một số trường hợp, trong quá trình chọc hút, bác sĩ có thể tiêm thuốc corticoid vào khớp để giảm sưng đau cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, việc can thiệp ngoại khoa này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhất là khi người bệnh thực hiện chọc hút tại cơ sở y tế kém chất lượng. Nguy cơ mà người bệnh có thể gặp phải như nhiễm trùng khớp, tổn thương mạch máu, dị ứng thuốc tê, chảy máu hoặc rỉ mủ tại chỗ chọc, sốt, đau kéo dài,…

Vì vậy, người bệnh nên lựa chọn bệnh viện uy tín, chất lượng, có bác sĩ giỏi để thực hiện. Tránh những cơ sở kém chất lượng làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp sau điều trị, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe và khả năng vận động của người bệnh.

Phẫu thuật điều trị tràn dịch khớp

Ngoài chọc hút dịch khớp, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật nội soi khớp hoặc thay khớp nhân tạo để duy trì khả năng vận động trong trường hợp tràn dịch khớp nặng. Các biện pháp phẫu thuật được sử dụng như:

• Mổ nội soi: Phương pháp được đánh giá là an toàn cao, ít xâm lấn, giảm thiểu di chứng cho người bệnh. Mục đích của phẫu thuật nội soi khớp là loại bỏ chất lỏng dư thừa bên trong khớp bị tổn thương, sửa chữa sụn, dây chằng và các vấn đề liên quan khác. Bệnh nhân không mất nhiều thời gian nằm viện, thời gian hồi phục cũng nhanh hơn so với phẫu thuật truyền thống.
• Thay khớp nhân tạo: Là phương pháp duy trì vận động cho bệnh nhân bị hoại tử khớp. Phẫu thuật thay khớp bằng khớp nhân tạo giúp người bệnh vẫn có thể vận động sau can thiệp điều trị. Tuy nhiên, phương án này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là nguy cơ nhiễm trùng sau mổ, trật khớp, tắc mạch, viêm mủ…

Việc can thiệp ngoại khoa trong điều trị các bệnh lý về xương khớp tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì vậy, người bệnh cần tìm hiểu và lựa chọn địa chỉ khám uy tín, chất lượng. Đồng thời tuân thủ các chỉ định điều trị của bác sĩ trước, trong và sau can thiệp để đảm bảo an toàn, tránh những sơ suất không đáng có.

Phương thức hỗ trợ tại nhà

Bên cạnh việc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ về sử dụng thuốc hay can thiệp ngoại khoa, người bệnh có thể giảm đau bằng cách áp dụng một vài phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà. Các thủ thuật điều trị giúp giảm bớt khó chịu, giúp người bệnh thoải mái hơn. Xem cách thực hiện ngay bây giờ:

• Xoa bóp giảm đau: Dùng lực đè lên vùng khớp gối, cổ tay, chân bị thương giúp giảm đau, kích thích lưu thông máu. Phương pháp này cũng giúp người bệnh được thư giãn thoải mái hơn. Tránh massage tác động quá mạnh vào các mô mềm gây tổn thương nặng hơn.
• Chườm lạnh: Nhiệt độ của nước lạnh giúp giảm đau tức thì tại vị trí bị viêm, tràn dịch. Theo đó, người bệnh có thể dùng túi chườm đá chuyên dụng, cho đá vào và chườm trực tiếp lên vùng khớp bị đau nhức. Tuy nhiên, bạn tránh bôi quá lâu vì có thể khiến da bị tê cóng.
• Dùng thảo dược: Một số loại thảo dược có tác dụng giảm đau, tiêu viêm, hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp hiệu quả như ngải cứu, đinh lăng, lá lốt,… Người bệnh có thể dùng nước sắc lá lốt để nấu nước uống. Uống hoặc làm các bài thuốc bôi để cải thiện tình trạng đau nhức, mệt mỏi do tràn dịch khớp.

Các bài thuốc tại nhà giúp khắc phục các triệu chứng khó chịu, kích thích tuần hoàn máu, giúp việc điều trị diễn ra thuận lợi hơn. Tuy nhiên, người bệnh nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt trong trường hợp tràn dịch khớp có tổn thương hở trên da. Việc áp dụng các thủ thuật điều trị phải đảm bảo an toàn, tránh để tình trạng viêm nhiễm, tổn thương ngày càng nghiêm trọng hơn.

Chăm sóc và phòng ngừa tràn dịch khớp

Tràn dịch khớp nói chung hay các trường hợp tràn dịch khớp khác nói riêng như khớp gối, cổ tay, cẳng chân,… nếu không được phát hiện và kiểm soát có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, tràn dịch khớp nặng khiến người bệnh giảm khả năng vận động.

Vì vậy, bạn đọc nên chủ động bảo vệ hệ xương khớp, ngăn chặn nguy cơ tràn dịch khớp vào khoang hoạt dịch gây ra những biến chứng nguy hại cho sức khỏe. Một số vấn đề cần lưu ý như sau:

• Không nên ngồi một chỗ quá lâu, sau 1 – 2 giờ làm việc nên vận động, đi lại nhẹ nhàng để khí huyết lưu thông. Điều này giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ cứng khớp, teo cơ, v.v.
• Giữ cân nặng cân đối, không nên thừa cân, béo phì quá mức sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp, trong đó có tràn dịch khớp.
• Bổ sung cho cơ thể những thực phẩm lành mạnh, cung cấp dưỡng chất để xương khớp chắc khỏe. Ưu tiên ăn rau củ quả tươi để giúp cung cấp vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
• Kiêng đồ cay nóng, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, không nên ăn nhiều đồ hộp, đồ ăn chế biến sẵn,… Kiêng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích không tốt cho sức khỏe, làm suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp.
• Xây dựng lối sống lành mạnh, dành thời gian tập thể dục, thể thao, nâng cao sức đề kháng. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn bài tập phù hợp với thể trạng, xây dựng lịch tập cân đối, không tập quá sức gây chấn thương, ảnh hưởng đến xương khớp.
• Ngủ đúng giờ, tránh thức khuya, giữ tâm trạng thoải mái, lạc quan, tránh căng thẳng, stress…
• Khám sức khỏe định kỳ, theo dõi bất thường để thăm khám kịp thời và điều trị sớm, ngăn chặn nguy cơ viêm nhiễm, bệnh xương khớp trở nặng gây nguy hại đến tính mạng và sức khỏe.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh tràn dịch khớp. Đây là một trong những vấn đề về xương khớp khá phổ biến hiện nay, xảy ra do ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Trong trường hợp tình trạng tràn dịch trở nên nghiêm trọng, có thể phát sinh nhiều biến chứng, thậm chí đe dọa đến khả năng vận động và sức khỏe của người bệnh. Vì vậy, bạn nên chủ động đi thăm khám khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường để được hỗ trợ cải thiện càng sớm càng tốt.