Tràn dịch khớp khuỷu tay: Phương pháp điều trị và Phòng ngừa hiệu quả

Tràn dịch khớp khuỷu tay xảy ra khi có sự gia tăng chất lỏng trong các mô xung quanh khớp. Bệnh lý thường liên quan đến chấn thương, nhiễm trùng, viêm khớp. Tràn dịch khớp có đặc điểm là đau, sưng, viêm, cứng khớp, ảnh hưởng đến khả năng vận động. Bệnh nếu không được kiểm soát tốt có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Tràn dịch khớp khuỷu tay là gì

Khớp khuỷu tay được tạo thành từ ba xương: xương hông, xương chày và xương hướng tâm. Ngoài ra, trong cơ quan này còn có nhiều mô mềm với các nhiệm vụ khác nhau như bao hoạt dịch (túi chứa đầy dịch để bảo vệ xương, dây chằng, các bộ phận của khớp), sụn (giúp xương cọ xát vào nhau), dây chằng (có tác dụng làm dây thun kết nối các xương, đồng thời nâng đỡ các khớp), màng hoạt dịch (bôi trơn khớp bằng dịch khớp), gân (nối xương, cơ, có tác dụng điều khiển khớp vận động).

Xương và mô kết hợp với nhau giúp các khớp hoạt động dễ dàng hơn, thực hiện các động tác như duỗi thẳng, cúi, gập người, xoay hoặc chịu lực với trọng lượng cơ thể. Tràn dịch khớp khuỷu tay xảy ra khi chất lỏng tràn vào một hoặc nhiều mô trong khớp.

Bình thường, trong khớp có một lượng chất lỏng nhất định, bao gồm mỡ, máu, protein và dịch khớp. Tuy nhiên, khi lượng dịch này nhiều hơn bình thường, sẽ xảy ra tình trạng tràn dịch khớp, khiến khuỷu tay sưng tấy, đau nhức và viêm nhiễm.

Tràn dịch khớp khuỷu tay là tình trạng khá phổ biến, do khuỷu tay là khớp lớn, thường xuyên hoạt động. Các triệu chứng do bệnh gây ra thường chỉ ảnh hưởng đến một khuỷu tay, có thể ảnh hưởng đến hoạt động của cánh tay. Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu nhận biết

Biểu hiện của tràn dịch khuỷu tay cũng giống như tràn dịch khớp và tràn dịch cổ tay, tuy nhiên vị trí khởi phát và mức độ nghiêm trọng có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng của bệnh:

• Đau âm ỉ đến nhói ở khuỷu tay cản trở cử động bình thường
• Sưng nhẹ hoặc nặng
• Căng cứng ảnh hưởng đến phạm vi chuyển động của khớp hoặc mất hoàn toàn khả năng sử dụng của khuỷu tay.
• Khớp nóng, đỏ là biểu hiện của bệnh viêm khớp hoặc viêm các mô mềm xung quanh khớp.

Bên cạnh đó, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tràn dịch khớp mà người bệnh còn có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:

• Chảy máu bên trong, bầm tím, thường bị chấn thương, tai nạn hoặc va đập
• Ớn lạnh, sốt, khó chịu, suy nhược có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng
• Mất cơ do viêm khớp mãn tính

Trong những trường hợp nghiêm trọng, tràn dịch khuỷu tay có thể tạo thành các nốt chứa đầy chất lỏng. Nguyên nhân của tình trạng này là do có quá nhiều dịch khớp nhưng cơ không thể tái hấp thu. Các nang hoạt dịch này thường nhỏ, không gây triệu chứng và không nguy hiểm. Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động ở tay, đau đớn khi cử động.

Nguyên nhân của tràn dịch khớp khuỷu tay

Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến tràn dịch khuỷu tay, cụ thể:

Chấn thương

Chấn thương do va chạm trong công việc, chơi thể thao hoặc tai nạn được coi là nguyên nhân phổ biến của tràn dịch khớp, bao gồm khuỷu tay và đầu gối. Những chấn thương này có thể làm hỏng xương, sụn, gân và dây chằng dẫn đến tràn dịch.

Bên cạnh đó, căng thẳng từ các hoạt động lặp đi lặp lại cũng có thể gây ra tràn dịch khớp. Chấn thương này thường xảy ra khi tham gia các môn thể thao như bóng chuyền, cầu lông, tennis, bóng chày.

Trường hợp bệnh khởi phát do chấn thương lặp đi lặp lại thường xuyên, người bệnh có thể bị viêm bao gân, viêm bao hoạt dịch khuỷu tay. Các triệu chứng bao gồm đau, cứng, sưng và khó mở rộng khuỷu tay. Căn bệnh này cũng có thể gây khó khăn cho việc xoay khớp hoặc mở rộng hoàn toàn cánh tay.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng khớp là một trong những nguyên nhân gây ra tràn dịch khớp khuỷu tay. Nhiễm trùng có thể phát sinh từ các vết thương như vết cắt trên da hoặc do nhiễm trùng trong một số thủ thuật y tế. Ngoài ra, nhiễm trùng máu (nhiễm trùng toàn thân) cũng có thể ảnh hưởng đến khớp và gây tràn dịch khớp.

Tràn dịch khuỷu tay do nhiễm trùng thường gây đau dữ dội và khó cử động khớp. Biểu hiện thường tiến triển nhanh và nặng.

Một số nguyên nhân khác có thể gây ra nhiễm trùng khớp bao gồm:

• Bệnh tiểu đường
• Tuổi cao
• Phẫu thuật thay khớp
• Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch (IV)
• Viêm khớp
• Hệ thống miễn dịch suy yếu, những người trải qua cấy ghép nội tạng, bệnh HIV hoặc bệnh nhân đang hóa trị ung thư

Ngoài ra, nhiễm vi rút, nấm và ký sinh trùng cũng có thể ức chế hệ thống miễn dịch, do đó làm tăng nguy cơ nhiễm trùng khớp.

Viêm khớp

Ở những người bị viêm khớp, tình trạng giữ nước và sưng khớp khá phổ biến. Viêm khớp mãn tính có thể gây ra phản ứng viêm đột ngột (cấp tính), do đó có thể gây sưng và tràn dịch khớp.

Dưới đây là một số loại viêm khớp phổ biến có thể ảnh hưởng đến khuỷu tay:

• Thoái hóa khớp: Bệnh thoái hóa khớp hay thoái hóa khớp xảy ra khi cơ thể già đi, sau chấn thương. Thoái hóa khớp có thể ảnh hưởng đến khuỷu tay, gây sưng, chảy dịch và khó chịu trọng lượng ở khớp. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy đau nhức, mệt mỏi trong thời gian dài.
• Viêm khớp tự miễn: Viêm khớp tự miễn (viêm khớp vô căn, viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, viêm khớp vảy nến) xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô khớp trực tiếp hoặc gián tiếp, do đó gây tràn dịch khớp, sưng, viêm, đau.

Tràn dịch khớp khuỷu tay có nguy hiểm không

Có thể thấy, tràn dịch khớp khuỷu tay là một trong những bệnh lý thường gặp, tình trạng tổn thương không quá nghiêm trọng và có thể điều trị bằng nhiều phương pháp. Đối với giai đoạn đầu, các biểu hiện nhẹ và đáp ứng tốt với các biện pháp chăm sóc và điều trị y tế.

Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh bắt đầu do những nguyên nhân nghiêm trọng, các triệu chứng nặng nề và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hàng ngày và khả năng vận động, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá và áp dụng phương pháp điều trị thích hợp.

Bạn nên đi khám ngay nếu thấy tràn dịch khớp khuỷu tay kèm theo các triệu chứng như:

• Tràn dịch khớp kèm sốt cao
• Đứt dây chằng hoặc gãy xương
• Mất cảm giác
• Không có khả năng cử động khớp hoặc nâng vật bằng cánh tay

Tràn dịch khớp khuỷu tay kèm theo sốt cao có thể là dấu hiệu của bệnh viêm khớp nhiễm trùng. Tình trạng này kéo dài có thể gây tổn thương các khớp, lúc này người bệnh cần can thiệp ngoại khoa để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Thời gian phục hồi sau tràn dịch khuỷu tay sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Nếu bạn bị gãy xương, bạn sẽ mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng để hồi phục hoàn toàn.

Trong trường hợp mắc bệnh liên quan đến xương khớp, người bệnh có thể phải đối mặt với tình trạng sưng khớp suốt đời. Tuy nhiên, có rất nhiều biện pháp hiện nay có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng như cải thiện khả năng vận động cho bệnh nhân. Do đó, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện để thăm khám và điều trị sớm.

Chẩn đoán tràn dịch khớp khuỷu tay

Chẩn đoán tràn dịch khuỷu tay phụ thuộc vào khám sức khỏe, xét nghiệm hình ảnh và các xét nghiệm khác. Bên cạnh đó, bác sĩ chuyên khoa cũng có thể kiểm tra tiền sử bệnh cũng như các triệu chứng kèm theo để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Kiểm tra sức khỏe

Bác sĩ sẽ kiểm tra khuỷu tay của bệnh nhân bằng cách chạm và uốn cong khuỷu tay để xác định nguyên nhân có thể gây ra tràn dịch khớp. Khám sức khỏe có thể xác định:

• Viêm khớp khiến khuỷu tay trở nên nhão,
• Nhiễm trùng khớp có xu hướng phát triển nhanh chóng, sưng, đau nhức.
• Sưng tấy cấp tính kèm theo không có khả năng chịu trọng lượng. Đây có thể là dấu hiệu của việc gãy xương cánh hoặc dây chằng bị rách.

Kiểm tra hình ảnh

Sau khi kiểm tra khuỷu tay, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh để xác định nguyên nhân gây tràn dịch khớp khuỷu tay.

Các bài kiểm tra bao gồm:

• Siêu âm, sử dụng hình ảnh âm thanh để hình dung xương và các mô liên kết, thường được chỉ định trong chẩn đoán viêm gân, viêm khớp hoặc viêm gân.
• Chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) được sử dụng để kiểm tra xương bị gãy hoặc một số loại viêm khớp.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) sử dụng sóng vô tuyến và từ trường để xác định cấu trúc mô mềm, khớp và sụn mà các xét nghiệm này không thể làm được.

Phân dịch chất lỏng của dịch khớp

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu hút dịch khớp qua vòi khớp. Kỹ thuật này có tác dụng giảm áp lực, sưng và đau ở khuỷu tay. Chất lỏng này sẽ được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để xác định nguyên nhân gây ra tràn dịch khớp.

Phương pháp điều trị tràn dịch khớp khuỷu tay

Các phương pháp điều trị tràn dịch khớp khuỷu tay tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như bệnh lý cơ bản. Không phải tất cả các nguyên nhân cơ bản đều được điều trị. Vì vậy, trong một số trường hợp, người bệnh cần kiểm soát tốt các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Điều trị tại nhà

Các phương pháp điều trị tại nhà phù hợp với những trường hợp tràn dịch khuỷu tay mới khởi phát, mức độ nhẹ. Áp dụng phương pháp này có thể giảm đau, viêm, khó chịu và cải thiện chức năng vận động ở khuỷu tay. Bên cạnh đó, các phương pháp điều trị tại nhà còn hỗ trợ các phương pháp điều trị chuyên sâu và rút ngắn thời gian điều trị.

Dưới đây là một số cách để cải thiện các triệu chứng của bệnh:

• Để cải thiện tình trạng tràn dịch khớp, người bệnh có thể áp dụng liệu pháp nhiệt, đặc biệt là nhiệt độ ẩm như khăn ấm. Chườm khăn ấm trong vòng 10 đến 15 phút có thể làm giảm các triệu chứng do bệnh gây ra. Bài thuốc này phù hợp với các trường hợp viêm khớp, sưng khuỷu tay hoặc tràn dịch khớp do chấn thương.
• Chườm lạnh có thể giúp cải thiện tình trạng sưng đau khớp hiệu quả. Áp dụng bài thuốc này khi cơn đau bùng phát hoặc thực hiện ngày 3-4 lần để cải thiện bệnh.
• Hãy dành thời gian nghỉ ngơi để khuỷu tay có thời gian phục hồi và giảm đau nhức. Bên cạnh đó, trong thời gian nghỉ ngơi, bạn cần kê cao khuỷu tay để hạn chế lượng máu đến khu vực này, từ đó giảm sưng, đau.
• Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như naproxen hoặc ibuprofen để giảm đau và hạn chế phản ứng viêm nghiêm trọng

Sử dụng thuốc Tây y để điều trị

Các trường hợp tràn dịch khuỷu tay không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc để kiểm soát các biểu hiện lâm sàng và cải thiện chức năng vận động. Tùy thuộc vào nguyên nhân khởi phát, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp.

Dưới đây là một số loại thuốc thường được kê đơn để điều trị các bệnh lý:

• Thuốc chống viêm không steroid thường được chỉ định trong điều trị viêm khớp và tràn dịch khuỷu tay do chấn thương.
• Thuốc steroid được sử dụng trong thời gian ngắn để giảm sưng và đau. Theo đó, steroid hoạt động bằng cách ngăn chặn việc sản xuất các hóa chất gây viêm trong cơ thể.
• Tiêm thuốc chống viêm như steroid vào khớp khuỷu tay để giảm viêm, đau và điều trị nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng viêm. Tiêm giúp giảm sưng và đau tạm thời, nhưng thường mang lại kết quả tức thì.

Đối với các trường hợp viêm khớp tự miễn như viêm khớp vẩy nến, viêm khớp dạng thấp, điều trị có thể bao gồm steroid, NSAID hoặc các loại thuốc khác ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống miễn dịch. Đối với bệnh gút có thể được điều trị bằng thuốc colchicine. Thuốc có tác dụng làm dịu khớp, giảm viêm, đau do tinh thể lắng đọng trong khớp.

Tràn dịch khuỷu tay do nhiễm trùng sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bệnh cần can thiệp ngoại khoa để ngăn ngừa những nguy cơ và biến chứng nghiêm trọng.

Phòng ngừa tràn dịch khớp khuỷu tay

Tràn dịch khớp khuỷu tay là trường hợp tràn dịch khớp thường gặp. Bệnh có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau, do đó không có cách nào để phòng tránh tất cả các nguyên nhân.

Tuy nhiên, có một số điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ mắc bệnh:

• Thường xuyên tập thể dục, vận động để giúp khuỷu tay chắc khỏe cũng như kiểm soát mức cân nặng phù hợp, hạn chế việc gia tăng áp lực cho xương khớp.
• Bạn có thể thực hiện một số động tác co duỗi vai, lưng trên và khuỷu tay để giúp các khớp dẻo dai hơn.
• Sử dụng dụng cụ bảo vệ hoặc hỗ trợ khuỷu tay khi chơi thể thao để hạn chế chấn thương có thể xảy ra.
• Tránh lạm dụng khuỷu tay quá mức hoặc lặp lại các động tác ở bộ phận này thường xuyên, đặc biệt là ở người cao tuổi.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Đồng thời hạn chế sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, nước ngọt có ga, các món ăn chứa nhiều dầu mỡ, gia vị.
• Chủ động theo dõi các biểu hiện của cơ thể, đi khám ngay khi nhận thấy các dấu hiệu đau, sưng, viêm, khó chịu ở khuỷu tay.

Tràn dịch khớp ở khuỷu tay có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, chấn thương, viêm khớp hoặc nhiều bệnh lý khác. Bệnh đáp ứng tốt với các biện pháp điều trị và chăm sóc nếu được phát hiện sớm. Vì vậy, ngay khi nhận thấy những biểu hiện bất thường, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị phù hợp.