Thoát Vị Đĩa Đệm Chèn Dây Thần Kinh và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có mức độ nguy hiểm cao, khả năng xảy ra nhiều biến chứng. Đặc biệt, nếu không điều trị, người bệnh gặp nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí gây liệt hoàn toàn. Vì vậy, khi nhận thấy những triệu chứng bất thường, người bệnh cần chủ động thăm khám và can thiệp điều trị càng sớm càng tốt.

Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh là gì

Thoát vị đĩa đệm là căn bệnh xương khớp phổ biến hiện nay, bệnh hình thành khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài gây sưng đau vùng cột sống – thắt lưng. Thoát vị đĩa đệm là một trong những biến chứng do căn bệnh này gây ra. Sau đó đĩa đệm bị tổn thương, sưng tấy và đè lên ống sống hoặc các rễ thần kinh.

Tùy thuộc vào vị trí đĩa đệm bị tổn thương, các triệu chứng cũng như các cơ quan bị ảnh hưởng sẽ khác nhau. Theo đó, thoát vị đĩa đệm có thể gây áp lực lên dây thần kinh cổ hoặc hệ thần kinh tọa. Như sau:

• Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh cổ: Người bệnh thường nhận thấy những cơn đau tập trung ở vùng cổ, vai gáy. Cơn đau âm ỉ kéo dài từ cổ xuống bả vai, lan xuống cánh tay rồi đến bàn tay và các ngón tay. Đặc biệt khi người bệnh cử động thì tình trạng đau nhức vùng cổ ngày càng dữ dội, người bệnh đôi khi có cảm giác đau nhói như kim châm kèm theo tê, ngứa.
• Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh tọa: Là tình trạng thường xảy ra đối với những trường hợp đĩa đệm bị tổn thương nằm ở vùng cột sống thắt lưng. Người bệnh lúc này thấy đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa bị chèn ép. Đặc biệt là vùng da hông ngang eo đến các vị trí như mông, đùi, bắp chân, bàn chân. Những cơn đau khi dây thần kinh tọa bị chèn ép thường khá dữ dội, đôi khi người bệnh có cảm giác như bị điện giật kèm theo ngứa ngáy vô cùng khó chịu. Lúc này, người bệnh gặp nhiều khó khăn trong việc cử động phần thân dưới, khó duỗi thẳng chân.

Nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng điển hình

Thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh thường bắt đầu với những triệu chứng nhẹ, người bệnh thường chủ quan không đi điều trị sớm. Nguyên nhân gây bệnh khá đa dạng, sau đây là một số yếu tố khiến đĩa đệm bị tổn thương chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh:

• Sai tư thế: Ngồi hoặc đứng quá lâu, vận động sai cách, sai tư thế,… khiến hệ cơ xương khớp dễ bị sai lệch dẫn đến thoát vị. Đặc biệt, đĩa đệm ở cột sống thắt lưng có thể bị va đập khiến khối thoát vị ngày càng nặng và gây áp lực lên dây thần kinh.
• Tăng cân nhanh, béo phì: Những người có cân nặng không cân đối, tăng cân nhanh trong thời gian ngắn, béo phì rất dễ gặp các vấn đề về xương khớp. Khi đó, tải trọng của cơ thể càng gây áp lực lên tình trạng thoát vị đĩa đệm, theo thời gian, nhân nhầy đĩa đệm bị sa ra ngoài gây sưng tấy khiến dây thần kinh tọa bị chèn ép gây ra những cơn đau nhức khó chịu.
• Lối sống: Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh. Chẳng hạn như thói quen ngủ gối đầu quá cao, thay đổi tư thế nằm đột ngột, ít vận động,… khiến xương khớp bị cứng và lệch lạc.
• Ảnh hưởng bởi các bệnh về xương khớp: Một số bệnh lý về xương khớp như thoái hóa đốt sống cổ, cong vẹo cột sống,… nếu để lâu không được điều trị có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Nhân tủy thoát ra ngoài đĩa đệm và gây áp lực lên các dây thần kinh xung quanh, dẫn đến những cơn đau đột ngột hoặc âm ỉ, dữ dội.
• Thiếu chất dinh dưỡng: Cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng dễ mắc nhiều bệnh tật. Đặc biệt, người bệnh thiếu canxi và vitamin D rất dễ mắc các bệnh về xương khớp, trong đó có bệnh thoát vị đĩa đệm.
• Chấn thương, tai nạn: Đây là một trong những yếu tố khiến bạn mắc các bệnh về xương khớp. Chấn thương làm vỡ bao đĩa đệm khiến nhân tủy bị tràn ra ngoài và chèn ép lên các dây thần kinh.
• Nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân trên, bệnh thoát vị đĩa đệm còn do một số nguyên nhân khác như di truyền, dị tật bẩm sinh từ trong bụng mẹ,….

Xác định nguyên nhân gây bệnh và kiểm tra mức độ thoát vị đĩa đệm để có phương pháp điều trị phù hợp nhất. Người bệnh không nên chủ quan vì tình trạng chèn ép dây thần kinh tọa kéo dài có thể gây ra những biến chứng nguy hại khác, ảnh hưởng đến chức năng vận động, thậm chí đe dọa đến tính mạng người bệnh. Do đó, bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu sau:

• Những cơn đau âm ỉ vùng cột sống lưng, tùy theo vị trí tổn thương, dây thần kinh bị chèn ép mà cơn đau sẽ nặng hay nhẹ. Sau khi nghỉ ngơi, người bệnh sẽ thấy cơn đau thuyên giảm, tuy nhiên đừng chủ quan.
• Tại vị trí cột sống bị tổn thương xuất hiện cảm giác đau nhói, người bệnh có cảm giác như bị kim châm, nặng hơn là đau đột ngột như điện giật.
• Đi lại khó khăn, giảm khả năng vận động của xương khớp. Đặc biệt, người bệnh vận động mạnh, làm việc quá sức khiến cơn đau ngày càng trầm trọng hơn.
• Cơ bắp trở nên yếu ớt, khó cử động, dễ gây bại liệt.

Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có nguy hiểm không

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nguy hiểm, có khả năng phát sinh những biến chứng ảnh hưởng đến chức năng vận động và sức khỏe của người bệnh. Theo đó, những trường hợp xấu có thể xảy ra như:

• Đau dữ dội kéo dài: Đau nhức là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh thoát vị đĩa đệm. Trường hợp bao xơ bị rách hoàn toàn, nhân nhầy đĩa đệm tràn ra ngoài chèn ép vào dây thần kinh khiến cơn đau càng trở nên trầm trọng hơn. Biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống và sức khỏe của người bệnh.
• Suy nhược cơ thể: Những cơn đau hành hạ khiến người bệnh mệt mỏi, lâu dần cơ thể suy nhược. Đồng thời, việc đi lại khó khăn khiến người bệnh lười vận động. Điều này khiến xương khớp trở nên cứng hơn, khí huyết kém lưu thông, cơ thể ngày càng mệt mỏi, suy nhược.
• Rối loạn đường tiết niệu và ruột: Đĩa đệm bị thoát vị chèn ép dây thần kinh, gây rối loạn đại tiện và tiểu tiện, biến chứng này còn được gọi là hội chứng đuôi ngựa. Cơ chế biến chứng xảy ra là do cơ vòng hậu môn, cơ vòng bàng quang bị rối loạn chức năng đóng mở dưới tác động chèn ép rễ thần kinh thắt lưng. Lúc này người bệnh khó kiểm soát bàng quang.
• Rối loạn cảm giác: Các dây thần kinh cảm giác có thể bị chèn ép bởi các khối thoát vị. Điều này khiến người bệnh có cảm giác nóng lạnh bất thường, kèm theo cảm giác tê bì, khó chịu.
• Teo cơ, bại liệt: Khả năng vận động của người bệnh bị suy giảm do ảnh hưởng của sự chèn ép dây thần kinh. Trường hợp bị xơ cứng lâu ngày sẽ có xu hướng thoái hóa sớm, teo cơ, các cơ yếu dần đi. Ngoài ra, máu lưu thông kém khiến xương khớp không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng có thể gây teo cơ, bại liệt.
• Tàn tật vĩnh viễn: Như đã nói, bệnh thoát vị đĩa đệm khi phát triển chèn ép nhiều vào các rễ thần kinh có thể gây yếu cơ, teo cơ, tổn thương lâu dài khiến người bệnh mất dần khả năng vận động. Biến chứng tàn phế là một trong những hậu quả mà không người bệnh nào mong muốn gặp phải.

Để phòng tránh những trường hợp xấu trên xảy ra, bạn đọc nên chủ động thăm khám sớm khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ thăm khám, chẩn đoán tình trạng tổn thương, thoát vị đĩa đệm và hướng dẫn các biện pháp điều trị phù hợp, phòng ngừa biến chứng.

Phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh

Khi đến bệnh viện thăm khám, đầu tiên bác sĩ sẽ thu thập thông tin liên quan đến các triệu chứng, tiền sử bệnh và thuốc của bệnh nhân. Sau đó, tùy theo thông tin nhận được, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp kiểm tra, thăm khám chuyên sâu hơn. Theo đó, một số thủ đoạn được thực hiện như:

• Chụp tia X quang
• Chụp CT
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Các phương pháp này tạo ra hình ảnh của cột sống lưng, giúp bác sĩ xác định vị trí thoát vị, mức độ tổn thương và các biến chứng đang diễn ra. Từ đó, tùy vào tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh cần tuân thủ các chỉ định và can thiệp kiểm soát bệnh càng sớm càng tốt, tránh để bệnh chuyển biến nặng gây hại cho sức khỏe.

Hướng điều trị thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm được áp dụng nhiều hơn. Người bệnh có thể sử dụng thuốc Tây, Đông y hoặc hỗ trợ làm giảm các triệu chứng bằng các bài thuốc dân gian. Trong trường hợp bị chèn ép dây thần kinh nghiêm trọng, bệnh nhân có thể được xem xét điều trị bằng phẫu thuật. Dưới đây là các hướng điều trị cơ bản:

Điều trị bằng thuốc tây y

Các loại thuốc Tây thường mang lại hiệu quả nhanh chóng, giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng bệnh hiệu quả nên được nhiều người quan tâm và sử dụng. Tuy nhiên, vì dược tính mạnh nên nguy cơ xảy ra tác dụng phụ khá cao trong thời gian dùng thuốc, nhất là trường hợp dùng thuốc quá liều hoặc sai cách. Vì vậy, người bệnh nên đi thăm khám và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.

Dưới đây là một số loại thuốc Tây điều trị thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh:

• Thuốc giảm đau thông thường.
• Thuốc chống viêm, giảm đau.
• Thuốc giảm đau có chứa thành phần gây nghiện dành cho những trường hợp nặng.
• Bổ sung vitamin và các dưỡng chất cần thiết giúp giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp.
• Thuốc giảm đau thần kinh tọa dạng tiêm.

Sử dụng thuốc Tây y theo hướng dẫn của bác sĩ, không nên lạm dụng hoặc tự ý kết hợp thuốc một cách bừa bãi để tránh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Trong quá trình điều trị bằng thuốc mới, nếu gặp phải những phản ứng bất thường, người bệnh cần chủ động thông báo với bác sĩ để có hướng khắc phục sớm.

Sử dụng các mẹo dân gian tại nhà

Áp dụng các bài thuốc dân gian chữa đau do thoát vị đĩa đệm tại nhà cũng được nhiều người lựa chọn. Với các loại thảo dược thiên nhiên quen thuộc, lành tính, ít gây tác dụng phụ và giúp người bệnh tiết kiệm chi phí. Kiên trì sử dụng giúp đẩy lùi các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Hãy xem những cách sau:

Chữa đau nhức bằng cây xương rồng: Các chất trong loại cây này mang đến tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn hiệu quả, cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp. Cách đơn giản như sau:

• Bạn dùng một nắm muối hạt to, 3 bẹ xương rồng tươi.
• Rửa sạch xương rồng, bỏ gai, thái miếng nhỏ rồi cho vào chảo, thêm muối, sao nóng.
• Khi các nguyên liệu vàng đều cho vào khăn mỏng, đắp và chườm trực tiếp lên vùng bị đau.
• Sử dụng đều đặn bài thuốc trong một thời gian các triệu chứng của bệnh thuyên giảm rõ rệt.

Dùng lá cây mật gấu: Cây thảo được dùng làm thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp. Dược chất trong thảo dược giúp bảo vệ các tế bào bị tổn thương, phục hồi và tái tạo tế bào mới, giảm đau, giảm sưng và cải thiện tình trạng đĩa đệm chèn ép dây thần kinh. Cách sử dụng:

• Dùng 4-5 lá cây mật gấu rửa sạch sau đó xay nhuyễn, thêm một chút nước.
• Vắt lấy nước cốt, bỏ bã, cho một lon bia vào nước cốt, uống sau khi ăn.
• Dùng liên tục trong khoảng 10 ngày, các triệu chứng đau nhức bắt đầu được cải thiện.

Ngoài 2 cách kể trên, bạn cũng có thể sử dụng các loại thảo dược khác như: lá lốt, ngải cứu, trà hoa cúc, rượu tỏi,… để cải thiện tình trạng đau nhức, giảm sưng tấy, khó chịu. Các mẹo dân gian giúp điều trị các triệu chứng chứ không phải chữa dứt điểm căn bệnh này. Người bệnh cần kết hợp tái khám và theo dõi bệnh lý để kịp thời xử lý khi cần thiết.

Sử dụng thuốc Đông y

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây y và các mẹo dân gian, nhiều người đã tìm đến phương pháp điều trị bằng thuốc Đông y vì thuốc khá lành tính, điều trị được căn nguyên của bệnh lại ít tác dụng phụ. Các bài thuốc Đông y ngoài khắc phục các triệu chứng bệnh còn giúp bồi bổ cơ thể, cải thiện một số vấn đề liên quan khác. Tham khảo một số bài thuốc như:

• Bài thuốc 1: Thang thuốc gồm các vị như ma hoàng, quế chi phối hợp với rễ cát cánh, xuyên ô, độc hoạt mỗi vị 9g, thêm tế tân 3g, cam thảo 6g, tang ký sinh 12g, phục linh 12g. Sắc nước uống mỗi ngày, dùng sau ăn 30 phút.
• Bài thuốc 2: Dùng khoảng 9g độc dược, 9g cỏ xước, 9g xuyên khung, 9g huyền sâm, phối hợp với 18g tang ký sinh, 3g cam thảo, 12g sàn giao, 3g tế tân. Nguyên liệu rửa sạch rồi sắc lấy nước thuốc để uống.
• Bài thuốc 3: Thang thuốc mỗi vị 3g gồm đỗ trọng, cao đương quy, phối hợp với tang ký sinh mỗi vị 9g, cỏ xước, cùng với thục địa 13g, sơn thù 15g. Nguyên liệu tươi để uống mỗi ngày.

Sử dụng thuốc đông y đòi hỏi người bệnh phải kiên nhẫn và mất thời gian chuẩn bị thuốc. Tuy nhiên, hầu hết các loại thuốc đều là thảo dược thiên nhiên nên rất lành tính và an toàn với hầu hết người bệnh. Thực hiện theo đúng chỉ định điều trị của bác sĩ, đồng thời kết hợp thăm khám, theo dõi tiến triển của khối thoát vị để đảm bảo việc điều trị đạt hiệu quả cao và an toàn nhất.

Điều trị phẫu thuật

Trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng phải tiến hành chèn ép dây thần kinh, tiêu viêm, giải phóng vị trí chèn ép cần can thiệp ngoại khoa. Bác sĩ sẽ xem xét mức độ tổn thương để lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. Theo đó, người bệnh có thể mổ hở hoặc mổ nội soi để điều trị.

Dù bằng cách nào, điều trị phẫu thuật cũng có nguy cơ biến chứng tiềm ẩn. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị và chăm sóc của bác sĩ. Kết hợp với tái khám theo lịch để theo dõi tiến độ hồi phục, kiểm tra độ linh hoạt của đốt sống và đĩa đệm. Trường hợp có vấn đề bất thường sẽ được chúng tôi hỗ trợ xử lý sớm, đề phòng rủi ro.

Các phương pháp bổ sung khác

Ngoài các biện pháp can thiệp trị liệu nêu trên, để giảm bớt cảm giác đau nhức, khó chịu, bạn cũng có thể áp dụng một vài biện pháp bổ trợ khác như chườm nóng, chườm lạnh, tập vật lý trị liệu,… Hãy tham khảo một số phương pháp dưới đây:

• Chườm nóng: Nhiệt độ cao giúp kích thích tuần hoàn máu, xoa dịu cơn đau, giúp người bị thoát vị đĩa đệm cảm thấy dễ chịu hơn. Bạn có thể chườm đá hoặc chườm trực tiếp chai nước nóng lên chỗ đau. Thực hiện trong khoảng 15 – 20 phút, điều chỉnh nhiệt độ không quá nóng để tránh gây bỏng da.
• Chườm lạnh: Ngoài chườm nóng, chườm lạnh cũng có tác dụng giảm đau. Nhiệt độ thấp giúp làm tê tạm thời vị trí đau, giảm đau và giảm sưng hiệu quả. Chườm lạnh hoặc khăn lên vùng cần điều trị, thực hiện trong khoảng 10 phút, không nên chườm lạnh quá lâu vì có nguy cơ bị tê cóng.
• Tắm nước ấm: Dùng nước ấm để tắm cũng là cách chữa giúp cải thiện tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh. Nước ấm giúp kích thích lưu thông máu khắp cơ thể. Trong khi tắm bạn kết hợp xoa bóp giúp thư giãn cơ xương, mạnh gân cốt, giảm đau hiệu quả.
• Liệu pháp vận động: Áp dụng một số bài tập nhẹ nhàng, tác động giúp giảm đau nhức, khó chịu khi bị thoát vị đĩa đệm. Theo đó, người bệnh có thể tập yoga, đi bộ nhẹ nhàng,… Các bài tập vận động giúp duy trì chức năng xương khớp, chống cứng cơ, giảm đau và giúp người bệnh cải thiện vóc dáng.

Thực hiện các phương pháp bổ trợ, kết hợp điều trị, chăm sóc cơ thể hợp lý giúp tình trạng thoát vị đĩa đệm được kiểm soát tốt hơn. Nhờ đó, áp lực lên dây thần kinh được giảm dần, ngăn chặn nguy cơ bệnh phát triển nặng gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Chăm sóc để ngăn ngừa đĩa đệm thoát vị chèn dây thần kinh

Thoát vị đĩa đệm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh nên chủ động thăm khám và phòng tránh sớm.

Một số lưu ý dành cho bạn đọc như sau:

• Hạn chế vận động mạnh, tránh vận động quá sức, nên sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm ngày càng nghiêm trọng.
• Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc bừa bãi.
• Tham gia luyện tập thể dục thể thao vừa sức, hạn chế xoay khớp đột ngột dễ dẫn đến sai lệch, chấn thương, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
• Vận động cơ thể nhẹ nhàng, phù hợp giúp duy trì sự dẻo dai cho xương khớp, đẩy nhanh hiệu quả điều trị bệnh.
• Kiểm soát cân nặng, tránh tăng cân quá nhanh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, loại bỏ một số thực phẩm có hại cho xương khớp ra khỏi thực đơn. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học giúp nâng cao sức khỏe toàn diện và hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm tốt nhất.
• Khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra hệ cơ xương khớp, trường hợp bệnh tái phát cần chủ động điều trị sớm để phòng tránh những rủi ro không mong muốn.

Thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý về xương khớp nguy hiểm, dễ gây biến chứng. Vì vậy, ngay khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, người bệnh nên chủ động thăm khám và thực hiện theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đẩy lùi các triệu chứng và bảo vệ sức khỏe.