Thoái hóa khớp háng có chữa được không, điều trị như thế nào

Thoái hóa khớp háng có thể gây cứng khớp háng, hông, chân, lưng và ảnh hưởng đến phạm vi vận động của người bệnh. Các triệu chứng sẽ nặng dần theo thời gian và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng vận động. Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết về căn bệnh này qua bài viết sau đây nhé.

Thoái hóa khớp háng là gì

Khớp háng là một bộ phận được cấu tạo bởi chỏm xương đùi và ổ cắm trên xương chậu. Bên trong ổ có các gờ sụn để giữ cho khớp háng vận động và ổn định hơn. Ngoài ra, khớp háng có vai trò nâng đỡ cơ thể quan trọng, thường xuyên chịu áp lực lớn nên có xu hướng bị mài mòn và dễ bị tổn thương.

Thoái hóa khớp háng là tình trạng lớp sụn ở khớp bị mài mòn, ảnh hưởng đến chức năng của khớp háng và gây ra những tổn thương nặng nề. Theo đó, những người mắc bệnh xương khớp nói chung và bệnh thoái hóa khớp nói riêng có đặc điểm là đau dữ dội, liên tục khi vận động, di chuyển, từ đó ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Trên thực tế, thoái hóa khớp háng là bệnh xương khớp thường gặp ở người trung niên và cao tuổi do ảnh hưởng của tuổi tác. Đồng thời, bệnh có thể tăng nguy cơ khởi phát do chấn thương khớp háng trước đó hoặc cấu trúc khớp bất thường.

Thoái hóa khớp háng được chia thành 2 bệnh chính, bao gồm:

• Thoái hóa khớp háng nguyên phát: Dạng bệnh này chiếm khoảng 50% tổng số bệnh nhân. Bệnh gặp ở những người từ 60 tuổi trở lên và có liên quan mật thiết đến yếu tố lão hóa tự nhiên.
• Thoái hóa khớp háng thứ phát: Dạng bệnh này thường xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như chấn thương, giảm sản khớp háng, trật khớp háng, hoại tử xương đùi do vô khuẩn, coxa plana mắc phải, v.v.

Nguyên nhân của thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Theo đó, các nguyên nhân khởi phát bệnh được chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát.

Thoái hóa khớp háng nguyên phát

Nguyên nhân thường gặp ở người trung niên và cao tuổi. Khi tuổi càng cao, quá trình lão hóa diễn ra nhanh chóng, từ đó khiến cho sụn khớp ở xương hông có dấu hiệu bị hao mòn và dễ bị tổn thương bởi những tác động từ bên ngoài.

Lúc này, màng hoạt dịch trong xương không thể tiết đủ lượng dịch cần thiết, sụn khớp không được bôi trơn nên người bệnh có thể gặp khó khăn trong vận động, đi lại và sinh ra các cơn đau, nóng rát, khó chịu.

Nguyên nhân này thường gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, quá trình sinh hoạt, chất lượng cuộc sống. Nếu không được kiểm soát kịp thời sẽ đẩy nhanh quá trình thoái hóa và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Đối với phụ nữ khi mang thai, khung xương chậu có xu hướng mở rộng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp hông và mắt cá chân.

Nguyên nhân thứ phát

Nguyên nhân thứ phát thường liên quan đến chấn thương hông, các bệnh liên quan và các tác động bên ngoài. Việc xác định nguyên nhân gây bệnh cụ thể sẽ hỗ trợ quá trình điều trị cũng như ngăn chặn bệnh tiến triển đạt kết quả tốt nhất.

Một số nguyên nhân thứ phát của thoái hóa khớp háng bao gồm:

• Chấn thương: Chấn thương, té ngã khi tập thể dục hoặc khi làm việc là những nguyên nhân phổ biến khiến khớp háng bị tổn thương và tăng tốc độ thoái hóa.
• Dị tật bẩm sinh: Trường hợp dị tật bẩm sinh ở khớp háng hoặc vùng da xung quanh có thể gây áp lực lên khớp háng, từ đó gây thoái hóa. Một số dị tật bẩm sinh có thể gặp phải như dị tật bẩm sinh, lồi mắt, chiều dài chân không đều, v.v.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Tình trạng này thường gặp ở người già và phụ nữ mang thai. Khi cơ thể không được cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là canxi. Đồng thời, thói quen sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, chất kích thích có thể ảnh hưởng đến quá trình sản sinh và tái tạo sụn khớp. Tình trạng này kéo dài có thể khiến xương khớp dần suy yếu, hao mòn, đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp.

• Bệnh nền: Những người đã từng mắc các bệnh lý ở vùng xương hông như viêm khớp, thấp khớp, lao khớp, viêm cột sống dính khớp thường có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp háng cao hơn rất nhiều so với người bình thường. Ngoài ra, bệnh còn tiến triển nặng hơn khi mắc các bệnh như tiểu đường, thiếu hụt huyết sắc tố, gút,….
• Hoại tử chỏm xương đùi: Do xương đùi nằm cạnh khớp háng nên trường hợp bị hoại tử không được điều trị kịp thời có thể khống chế bệnh lây lan, gây thoái hóa sớm khi ở khớp háng.
• Lao động nặng nhọc: Thường xuyên khuân vác vật nặng sẽ làm tăng áp lực và sức ép lên khớp háng. Ngoài ra, việc nằm sai tư thế trong thời gian dài có thể khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Thoái hóa khớp háng sẽ sớm xuất hiện nếu người bệnh vẫn tiếp tục lao động và những thói quen xấu.

Ngoài những nguyên nhân trên, bệnh còn có thể xuất hiện ở những người thừa cân – béo phì, thay đổi thời tiết, giới tính,… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh có thể gặp phải những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, nhiều biến chứng nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng vận động.

Dấu hiệu nhận biết

Thoái hóa khớp háng có biểu hiện là khớp háng bị đau nhức, nhất là khi cử động. Theo các chuyên gia, bệnh tiến triển thành 2 giai đoạn chính với mức độ đau nhức và các triệu chứng kèm theo tăng dần theo thời gian.

Giai đoạn bắt đầu

Giai đoạn khởi phát được coi là giai đoạn đầu của bệnh, lúc này các cơn đau xuất hiện ở khớp háng và cơ quan này phải nhận áp lực của cả cơ thể, chịu trách nhiệm vận động của toàn bộ cơ thể.

Một số triệu chứng cụ thể thường xuất hiện trong giai đoạn đầu, bao gồm:

• Đau vùng bẹn, sau đó lan xuống chân, đùi và cẳng chân, có khi vùng hạ vị có cảm giác khó chịu.
• Đau do bệnh lý có tính chất cơ học, trở nên nặng hơn khi vận động và cử động và thuyên giảm khi nghỉ ngơi và bất động.
• Vận động, đi lại khó khăn, chân thường sẽ khập khiễng, khó đứng vững
• Bệnh có thể gây ra các triệu chứng khác đi kèm như khó co duỗi chân, tê bì.

Giai đoạn thứ cấp

Ở giai đoạn này, tần suất các cơn đau diễn ra nhanh chóng, dày đặc, cùng với đó là cường độ cơn tăng lên và khiến cơ thể bị ảnh hưởng nặng nề như:

• Đau ở hông đến đột ngột, ngay cả khi nghỉ ngơi. Vị trí đau sẽ lan ra mặt trước đùi, sau mông, bẹn, khớp gối, khoeo đùi.
• Cơn đau xuất hiện vào sáng sớm hoặc về đêm, nhất là khi thời tiết thay đổi.
• Phạm vi chuyển động có xu hướng giảm đáng kể do các gai xương bám quanh khớp
• Có tiếng lạo xạo ở vùng bẹn và khớp háng do không tiết đủ chất nhờn để bôi trơn đầu khớp.
• Các cơ xung quanh khớp háng bị teo, khả năng khéo léo khó thực hiện hơn.

Chẩn đoán thoái hóa khớp háng

Trên thực tế, bệnh thoái hóa khớp nói chung và bệnh thoái hóa khớp háng nói riêng thường có tốc độ tiến triển chậm, không có triệu chứng cụ thể nên người bệnh rất dễ bỏ qua và nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Để kiểm soát nhanh các triệu chứng bệnh lý, hạn chế rủi ro, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện khám khi nhận thấy những biểu hiện bất thường.

Dưới đây là một số kỹ thuật thường được chỉ định trong chẩn đoán thoái hóa khớp háng:

• Chụp X-quang: Xét nghiệm này cho phép bác sĩ xem các dấu hiệu viêm nhiễm, tổn thương cấu trúc ở khớp háng.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này cung cấp hình ảnh các mô mềm của hông. Kỹ thuật này thường được chỉ định trong những trường hợp chụp X-quang không thể kết luận chính xác.
• Siêu âm: Siêu âm có thể đánh giá cụ thể các cấu trúc mô mềm xung quanh khớp háng, kiểm tra sự thay đổi của các cấu trúc này với mục đích xác định nguyên nhân gây đau.

Phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng

Bệnh thoái hóa khớp háng có diễn tiến âm thầm và hầu như không thể chữa khỏi hoàn toàn. Việc áp dụng các phương pháp điều trị nhằm mục đích kiểm soát cơn đau, các biểu hiện lâm sàng và làm chậm quá trình thoái hóa. Tùy theo mức độ và tình trạng sức khỏe mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng trong điều trị thoái hóa khớp háng:

Các biện pháp cải thiện tại nhà

Các biện pháp chăm sóc và cải thiện tại nhà được áp dụng đối với những trường hợp bệnh nhẹ, do các nguyên nhân thông thường (lối sống, chế độ ăn uống, chấn thương nhẹ, sai tư thế,…) và chưa phát sinh biến chứng. Thực hiện các biện pháp này có thể giảm đau và cải thiện chức năng vận động.

Các biện pháp hỗ trợ cải thiện bệnh thường được áp dụng bao gồm:

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện cơn đau, tăng khả năng vận động và chức năng của các khớp. Ngoài ra, hoạt động thể chất thường xuyên còn hỗ trợ xây dựng lối sống lành mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác.
• Thay đổi vị trí làm việc: Nếu bạn có công việc nặng nhọc, người ta thường khuyên bạn nên giảm bớt khối lượng công việc hoặc cân nhắc chuyển việc. Bên cạnh đó, bạn có thể tìm hiểu các tư thế nâng, hạ đúng khoa học để không ảnh hưởng đến xương khớp.
• Giảm cân: Kiểm soát cân nặng là một trong những biện pháp giúp giảm áp lực lên khớp háng, cải thiện tình trạng đau nhức, làm chậm quá trình thoái hóa. Trường hợp thừa cân – béo phì, cần tích cực giảm cân bằng chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh, tránh kiêng khem quá mức.
• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Để giảm bớt các triệu chứng do bệnh gây ra, người bệnh có thể sử dụng đệm giày để giảm áp lực cho vùng hông hoặc dùng giá đỡ để tăng độ ổn định.

Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện tình trạng đau nhức ở khớp háng, hỗ trợ phục hồi chức năng khớp háng. Theo đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ vật lý trị liệu để được hướng dẫn và xây dựng chế độ luyện tập phù hợp.

Tùy theo mức độ tổn thương và các triệu chứng kèm theo, bác sĩ có thể chỉ định một số bài tập như:

• Xây dựng chương trình tập các bài tập tăng cường giúp kéo căng cơ ở háng và hông
• Giúp cải thiện dáng đi, cân đối cơ thể
• Đề xuất một số thiết bị hỗ trợ như nẹp hoặc gậy
• Mục tiêu của vật lý trị liệu là giúp cải thiện các triệu chứng do thoái hóa khớp háng gây ra, đồng thời giảm áp lực lên khớp háng.

Sử dụng thuốc Tây y để điều trị

Các nhóm thuốc được chỉ định trong điều trị thoái hóa khớp háng thường là thuốc giảm đau và chống viêm. Đặc biệt:

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Thuốc chống viêm không steroid như Ibuprofen hoặc Naproxen có tác dụng cải thiện tình trạng đau và viêm khớp. Ngoài ra, thuốc giảm đau Acetaminophen còn được dùng để cải thiện tình trạng đau nhức do thoái hóa khớp háng.
• Thuốc giảm đau kê đơn: Trong trường hợp không đáp ứng với các loại thuốc trên, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau, kháng viêm để hỗ trợ điều trị bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn về liều lượng và tần suất dùng thuốc để tránh những tác dụng phụ và rủi ro.

Thuốc giảm đau tại chỗ không được sử dụng trong điều trị thoái hóa khớp háng. Do khớp háng nằm sâu trong các mô mềm của đùi. Trong khi đó, thuốc bôi ngoài da chỉ thích hợp điều trị các bệnh thoái hóa khớp ở vai, chân, khớp gối.

Tiêm ngoài màng cứng

Tiêm ngoài màng cứng chữa thoái hóa khớp háng được chỉ định cho những trường hợp đau nhiều không đáp ứng với điều trị. Tiêm giúp giảm đau nhanh chóng, nhưng thường chỉ là tạm thời, kéo dài trong vài tuần đến vài tháng.

Dưới đây là một số loại thuốc tiêm thường được sử dụng:

• Thuốc steroid: Đây là một loại thuốc tiêm phổ biến để giảm đau, viêm và cứng khớp. Tuy nhiên, tiêm quá nhiều steroid có thể gây tổn thương sụn, các mô xung quanh và một số tác dụng phụ khác.
• Axit Hyaluronic: Hoạt chất này có thể giúp hỗ trợ bôi trơn khớp háng. Từ đó hạn chế ma sát và ngăn ngừa các chấn thương liên quan.
• Liệu pháp tế bào gốc: Liệu pháp này có tác dụng kích hoạt quá trình tự phục hồi tự nhiên ở các mô bị tổn thương. Tuy nhiên, liệu pháp này thường không hiệu quả đối với một số người.

Để đảm bảo độ chính xác và an toàn khi tiêm thuốc, bác sĩ điều trị thường tiến hành tiêm thuốc dưới sự hỗ trợ của hình ảnh y học như soi huỳnh quang, siêu âm. Mặc dù được đánh giá là an toàn cao nhưng những can thiệp không xâm lấn như phương pháp này có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như nhiễm trùng, đau dữ dội sau khi tiêm.

Ablation tần số vô tuyến (RFA)

Trong một số trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân thực hiện ablation tần số vô tuyến (RFA) trong điều trị bệnh. Liệu pháp này có thể giúp bạn hết đau khớp háng nhanh chóng. Để làm điều này, bác sĩ sử dụng một dòng điện xung được tạo ra bởi sóng vô tuyến âm thanh và đưa đến các dây thần kinh bị ảnh hưởng ở vùng háng.

Tác động từ phương pháp này giúp phá hủy các dây thần kinh cảm giác và kiểm soát cơn đau nhanh chóng. Ablation tần số vô tuyến (RFA) được thực hiện thông qua hình ảnh y tế, chẳng hạn như siêu âm, để tránh ảnh hưởng xấu đến khả năng kiểm soát và khả năng vận động của dây thần kinh. Tuy nhiên, phương pháp này không được áp dụng đại trà. Vì vậy, bệnh nhân nên nói chuyện với bác sĩ của họ về những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn của liệu pháp.

Phẫu thuật thoái hóa khớp háng

Phương pháp phẫu thuật chỉ được chỉ định khi các phương pháp điều trị nội khoa thất bại, có những biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động của bệnh nhân. Hiện nay, có nhiều phương pháp phẫu thuật được áp dụng trong điều trị bệnh lý như phẫu thuật cắt xương nội soi, phẫu thuật tạo hình khớp háng, thay khớp háng.

Dưới đây là các phương pháp phẫu thuật phổ biến:

• Thay khớp háng: Đây là phương pháp được áp dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả cao trong điều trị thoái hóa khớp háng. Khoảng 10% bệnh nhân cần thay khớp háng để cải thiện các triệu chứng. Đối với phương pháp này, bác sĩ sẽ cắt bỏ phần khớp bị tổn thương và thay thế bằng khớp nhân tạo. Thời gian hồi phục sau phẫu thuật mất khoảng 6 tuần đến 3 tháng.
• Tái tạo bề mặt hông: Đối với phẫu thuật này, bác sĩ sẽ tái tạo lại chỏm xương đùi thông qua một lớp phủ kim loại mịn. Mục đích là để giảm ma sát, tăng phạm vi chuyển động và ngăn ngừa cơn đau. Phẫu thuật này thường được áp dụng ở nam giới 55 tuổi. Tuy nhiên, một số chuyên gia nói rằng các ion từ kim loại có thể đi vào máu và có thể gây ra những rủi ro nhất định.
• Phẫu thuật cắt xương nội soi: Phẫu thuật này được khuyến khích trong trường hợp bệnh thoái hóa khớp háng được phát hiện sớm và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, không áp dụng phẫu thuật trong những trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Các biện pháp giúp kiểm soát và ngăn ngừa thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng là một bệnh khớp mãn tính, tiến triển và không thể hồi phục. Ngoài việc áp dụng các biện pháp điều trị, việc chăm sóc tại nhà nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng của bệnh và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Người bệnh cần chủ động trong việc kiểm soát và phòng bệnh.

Dưới đây là một số biện pháp giúp kiểm soát và ngăn ngừa thoái hóa khớp háng:

• Tích cực chăm sóc sức khỏe để tránh những chấn thương làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp háng
• Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi, phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn, từ đó khắc phục các bệnh lý liên quan đến diễn tiến của bệnh thoái hóa khớp háng.
• Kiểm soát cân nặng, tránh thừa cân béo phì
• Tăng cường ăn các loại thực phẩm lành mạnh giàu canxi, vitamin D và các khoáng chất cần thiết khác.
• Khi tham gia các hoạt động thể chất, người bệnh nên lựa chọn những môn nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng để tránh tổn thương và khiến các triệu chứng bệnh nặng hơn.
• Trong thời gian điều trị, nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện lớn để được thăm khám và điều trị thích hợp.
• Tránh mang vác vật nặng, ngồi sai tư thế hoặc đứng / ngồi một chỗ quá lâu
• Thường xuyên tập thể dục để xương khớp chắc khỏe, cải thiện khả năng vận động của khớp háng, làm chậm quá trình thoái hóa.
• Người bệnh cần ngủ đủ giấc, tránh thức khuya và giữ trạng thái vui vẻ, tích cực.

Theo Gens bệnh thoái hóa khớp háng tuy không thể chữa khỏi nhưng có thể kiểm soát được các triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh. Vì vậy, ngay khi nhận thấy các triệu chứng bất thường, người bệnh cần đến bệnh viện để được khám, chẩn đoán và điều trị phù hợp.