Thoái hóa khớp cổ chân là gì, điều trị như thế nào cho đúng

Thoái hóa khớp cổ chân gây ra những triệu chứng làm giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là nguy cơ bại liệt, tàn tật vĩnh viễn. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị qua bài viết sau đây nhé.

Thoái hóa khớp cổ chân là gì

Theo thời gian, hệ cơ xương khớp trong cơ thể sẽ dần bị lão hóa, giảm chức năng vận động. Tuy nhiên, ngày nay, bệnh thoái hóa khớp không chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà bắt đầu có xu hướng trẻ hóa. Bất kỳ khớp nào trong cơ thể cũng có thể bị thoái hóa.

Thoái hóa khớp cổ chân là một trong những trường hợp khá phổ biến hiện nay. Bên cạnh yếu tố tuổi tác, bệnh thường xuất hiện do chấn thương như bong gân hoặc gãy cổ chân trước đó, gây đau và viêm nhiễm khiến cổ chân hoạt động kém hơn bình thường.

Thoái hóa khớp diễn ra âm thầm, các triệu chứng nhẹ và có thể tự cải thiện sau một thời gian. Điều này khiến người bệnh khó phát hiện sớm những bất thường. Đặc biệt, phần sụn khớp bao bọc xương chày, xương ống chân, phần trên của xương cổ chân,… bị bào mòn theo thời gian dẫn đến thoái hóa khớp cổ chân.

Người bệnh cần phát hiện và điều trị sớm để ngăn chặn tình trạng thoái hóa sớm, tránh những rủi ro không mong muốn, đặc biệt là ảnh hưởng đến khả năng vận động. Trường hợp để chậm, thoái hóa nặng có thể dẫn đến nhiều biến chứng khác.

Nguyên nhân của thoái hóa khớp cổ chân

Thoái hóa khớp cổ chân do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó có thể kể đến các yếu tố liên quan đến tuổi tác, thói quen vận động, sinh hoạt, chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động, bệnh tật,… Một số trường hợp thoái hóa không rõ nguyên nhân.

Dưới đây là những yếu tố chính gây ra bệnh, bạn đọc có thể tham khảo:

• Tuổi tác: Theo thống kê, tỷ lệ người trung niên và cao tuổi mắc các bệnh xương khớp chiếm tỷ lệ cao, trong đó phải kể đến tình trạng thoái hóa khớp cổ chân. Nguyên nhân là do các cơ quan trong cơ thể dần bị lão hóa, quá trình tổng hợp và tái tạo sụn khớp cũng suy giảm khiến xương dưới sụn cổ chân mất cân đối. Hậu quả là dẫn đến thoái hóa khớp cổ chân.
• Thừa cân, béo phì: Những người có khối lượng cơ thể quá khổ thường gặp nhiều vấn đề về xương khớp hơn những người có cân nặng hợp lý. Do hệ cơ xương khớp phải chịu nhiều áp lực của trọng lượng cơ thể. Đặc biệt là khớp gối và khớp cổ chân. Sự chèn ép quá mức theo thời gian khiến sụn khớp yếu đi, dễ bị tổn thương và gây thoái hóa sớm.
• Ảnh hưởng đến công việc: Những người làm việc trong môi trường thường xuyên mang vác nặng, lao động chân tay hay vận động viên thể thao với tần suất vận động nhiều khiến lớp sụn khớp chân bị bào mòn và thoái hóa. . Theo thống kê, những đối tượng trên có tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 2 lần so với dân số chung. Đặc biệt, tỷ lệ thoái hóa sớm trước 40 tuổi ngày càng gia tăng.
• Chế độ ăn uống thiếu chất: Đây là một trong những nguyên nhân gây thoái hóa khớp cổ chân mà không phải ai cũng quan tâm, tuy nhiên chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng, giúp bổ sung dưỡng chất để xương chắc khỏe, đặc biệt là canxi và vitamin D. Những người không cung cấp đủ hai chất này. chất dinh dưỡng cho cơ thể thường dễ gặp các vấn đề về xương. phù hợp hơn các đối tượng khác.
• Chấn thương: Như đã nói, thoái hóa khớp cổ chân thường do chấn thương trong quá khứ. Ví dụ một số trường hợp như chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động,… gây bong gân, đứt dây chằng nhưng không được điều trị dứt điểm. Điều này khiến sụn bị tổn thương, khó phục hồi.
• Viêm xương khớp: Thoái hóa khớp không được điều trị có thể gây ra các biến chứng, bao gồm cả viêm xương khớp mắt cá chân. Một số trường hợp thường gặp như viêm khớp nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp,… Ngoài ra, các bệnh lý khác như tiểu đường, huyết áp,… cũng có thể gây thoái hóa khớp sớm.

Ngoài những nguyên nhân chính kể trên, thoái hóa khớp cổ chân có thể xảy ra do các yếu tố ảnh hưởng khác như di truyền, dị tật bẩm sinh,… Người bệnh cần phát hiện sớm những bất thường để can thiệp kịp thời điều trị và ngăn ngừa các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Biểu hiện của thoái hóa khớp cổ chân

Ở giai đoạn đầu của bệnh thoái hóa khớp cổ chân, các triệu chứng không rõ ràng, người bệnh thường chủ quan và nhầm lẫn với các vấn đề khác của cơ thể. Vì vậy, khi phát hiện ra tình trạng thoái hóa đã nặng hơn gây khó khăn cho việc điều trị, ảnh hưởng đến khả năng vận động, giảm chất lượng cuộc sống.

Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng ngày càng rõ ràng hơn. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến mà người bệnh cần lưu ý:

• Tình trạng mệt mỏi xuất hiện nhiều nhất khi người bệnh vận động mạnh. Đau ngay cả khi cơ thể cử động nhẹ. Cơn đau có dấu hiệu nặng hơn, xuất hiện thường xuyên, nhất là khi người bệnh nghỉ ngơi.
• Cổ chân sưng tấy, đỏ, có cảm giác nóng rát khi chạm vào. Tình trạng này có thể lan sang các vùng khác như mắt cá chân và bàn chân.
• Khi chuyển viện, bệnh nhân có thể cảm thấy mắt cá có tiếng kêu lục cục, run rẩy.
• Khi mới ngủ dậy, bệnh nhân vẫn bị cứng khớp cổ chân. Tình trạng này có thể kéo dài đến nửa giờ và sau đó giảm dần.
• Trong một số trường hợp, người bệnh còn nhận thấy cơ thể có các triệu chứng khác như sốt, uể oải, không muốn vận động, v.v.

Cần chủ động khám cơ thể khi nhận thấy các dấu hiệu trên. Việc can thiệp điều trị sớm giúp người bệnh kiểm soát tình trạng thoái hóa, giảm các triệu chứng, duy trì vận động cho khớp cổ chân, ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.

Thoái hóa khớp cổ chân có nguy hiểm không

Thoái hóa khớp cổ chân có thể gây ra những biến chứng khó lường, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị liệt không hồi phục. Các rủi ro có thể xảy ra như:

• Tình trạng thoái hóa khớp kéo dài gây biến dạng, xuất hiện các gai xương ma sát, dẫn đến người bệnh đau nhức dữ dội khi đi lại, vận động.
• Cơn đau tăng dần nếu không kiểm soát được bệnh, đau ngay cả khi người bệnh không vận động. Theo thời gian, cơ bắp bị teo đi, lão hóa và yếu đi nhanh chóng. Đồng thời, ở cổ chân và bàn chân có hiện tượng chèn ép dây thần kinh, là nguyên nhân khiến bệnh nhân bị tàn phế, bại liệt.
• Ngoài ra, thoái hóa khớp cổ chân còn có nguy cơ biến chứng dẫn đến các bệnh như ung thư xương, nhiễm trùng toàn bộ hệ thống xương khớp. Những căn bệnh này rất nguy hiểm, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Vì tính chất nguy hiểm của bệnh nên các chuyên gia khuyến cáo người bệnh nên thăm khám và điều trị sớm. Khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường nên chủ động đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và can thiệp khắc phục càng sớm càng tốt.

Chẩn đoán và điều trị thoái hóa khớp cổ chân

Bệnh nhân đến bệnh viện được bác sĩ thăm khám các triệu chứng, đồng thời hỏi bệnh sử và gia đình. Ngoài ra, để tìm ra nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ còn hỏi về thói quen sinh hoạt, ăn uống hàng ngày và các vấn đề liên quan khác của bệnh nhân.

Ngoài ra, để chẩn đoán chính xác tình trạng thoái hóa và tổn thương đang diễn ra, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm, thăm khám cần thiết. Ví dụ, phương pháp tia X, cộng hưởng lượng tử, thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, v.v.

Sau khi có kết quả chẩn đoán cuối cùng, tùy vào tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ xây dựng phương án điều trị phù hợp. Dưới đây là các phương pháp can thiệp được áp dụng để điều trị thoái hóa khớp cổ chân:

Sử dụng thuốc Tây y

Thuốc mới được chỉ định để điều trị các triệu chứng, giảm đau và kiểm soát quá trình thoái hóa tiến triển. Các loại thuốc được sử dụng thường là thuốc giảm đau và kháng viêm. Một số loại như:

• Thuốc giảm đau dạng bôi, dạng xịt: Dùng ngoài da, giúp giảm đau, giảm sưng tấy, khó chịu. Thuốc có tác dụng tức thì, không mang lại hiệu quả lâu dài.
• Thuốc chống viêm: Thuốc có tác dụng giảm viêm do thoái hóa. Các loại như meloxicam, coxid, diclofenac, v.v.
• Thuốc giãn cơ: Thường được sử dụng như mydocalm, myonal,… giúp chống cứng và giảm đau.

Thuốc tây có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu cho người bệnh nhưng chúng có thể tái phát nếu người bệnh không được chăm sóc tốt. Người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định điều trị của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc để tránh những tác dụng phụ có hại cho sức khỏe.

Ngoài các loại thuốc uống, thuốc xoa bóp ngoài da, bác sĩ có thể kê đơn thuốc cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc tiêm khớp, giúp giảm đau trực tiếp. Các loại thường được sử dụng là:

• Tiêm steroid giúp giảm viêm xương khớp.
• Thuốc tiêm có chứa axit hyaluronic để giúp bôi trơn và ngăn ngừa cứng khớp.
• Tiêm huyết tương, tế bào gốc giúp cải thiện tình trạng thoái hóa, tăng khả năng tái tạo sụn khớp cổ chân.

Trong số này, có hai cách tiêm phổ biến là tiêm steroid và tiêm axit hyaluronic. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng áp dụng phương pháp chữa bệnh này. Bác sĩ sẽ chỉ định cho những trường hợp thực sự cần thiết, nhất là khi bệnh nhân không đáp ứng với điều trị bằng thuốc uống và thuốc bôi. Bệnh nhân có thể trao đổi với bác sĩ để biết thêm thông tin về các loại thuốc tiêm và cách sử dụng cụ thể.

Áp dụng các mẹo dân gian

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây y, nhiều người bệnh đã lựa chọn các phương pháp giảm đau tại nhà bằng các bài thuốc dân gian từ các loại thảo dược. Do nguyên liệu dễ kiếm, tiết kiệm chi phí, hạn chế nguy cơ tác dụng phụ nên ngày nay các phương pháp dân gian vẫn được lưu truyền rộng rãi. Một số cách giúp giảm đau cổ chân khi bị thoái hóa như:

Bài thuốc chữa bệnh bằng lá lốt: Lá lốt có chứa nhiều thành phần giúp kháng viêm, diệt khuẩn và được dùng trong các bài thuốc chữa đau khớp. Người bị thoái hóa khớp cổ chân có thể áp dụng các mẹo chữa trị đơn giản như sau:

• Dùng một nắm lá ổi tươi, ngâm với nước muối loãng cho sạch rồi để ráo.
• Cho lá nguyệt quế vào cối giã nát rồi cho vào chảo, thêm muối vào rang nóng.
• Sau đó đổ hỗn hợp lên miếng vải mỏng, quấn lại và đắp lên vùng bị đau.
• Lưu ý điều chỉnh để không làm bỏng da, chườm trong vòng 15 – 20 phút sẽ giúp giảm đau và thư giãn cơ.

Bài thuốc chữa bệnh bằng củ tỏi: Tỏi có chứa nhiều chất kháng sinh tự nhiên, giúp hỗ trợ điều trị bệnh và bồi bổ sức khỏe. Dùng tỏi kết hợp với rượu trắng ngâm làm bài thuốc chữa đau mỏi cổ chân rất hiệu quả và được nhiều người áp dụng. Xem cách:

• Bóc vỏ tỏi, rửa sạch và để thật ráo nước.
• Sau đó thái nhỏ hoặc giã nhuyễn cho vào bình thủy tinh, đổ ngập rượu.
• Ngâm khoảng một tuần là có thể lấy ra dùng.
• Dùng rượu tỏi để uống hoặc xoa bóp ngoài da.
• Kiên trì áp dụng để đạt kết quả điều trị tốt nhất.

Ngoài 2 cách trên, bạn có thể dùng hạt vừng ngâm rượu, dùng lá mận,… và nhiều loại thảo dược thiên nhiên khác để chữa thoái hóa khớp cổ chân. Phương pháp dân gian lành tính, giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu. Tuy nhiên, cách chữa chỉ phù hợp với những trường hợp đau nhức, mệt mỏi nhẹ, các phương pháp dân gian không điều trị dứt điểm được bệnh thoái hóa.

Người bệnh nên kết hợp điều trị bằng các mẹo điều trị và khám bệnh. Tham khảo ý kiến ​​tư vấn của bác sĩ, bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Đồng thời, điều trị kết hợp với chăm sóc cơ thể phù hợp để sớm kiểm soát và đẩy lùi căn bệnh này.

Can thiệp phẫu thuật

Điều trị thoái hóa khớp cổ chân bằng phẫu thuật chỉ áp dụng cho những trường hợp bệnh nặng hoặc không còn đáp ứng điều trị bằng phương pháp khác. Hiện nay có các phương pháp phẫu thuật như:

• Phẫu thuật loại bỏ các ổ viêm, cồi xương thông qua một vết rạch nhỏ ở chân, đồng thời phương pháp này còn giúp làm trơn sụn khớp và giảm ma sát.
• Phẫu thuật kéo dài cổ chân giúp củng cố sụn khớp và phục hồi vận động cho khớp cổ chân. Tuy nhiên, phương pháp này không được thực hiện phổ biến, ngoài ra, nó chỉ phù hợp với những bệnh nhân trẻ tuổi vì xương khớp có điều kiện tái tạo và phục hồi tốt hơn so với người già và cao tuổi.
• Phương pháp ghép sụn cũng là một trong những phương pháp phẫu thuật được áp dụng để điều trị bệnh thoái hóa khớp cổ chân. Sụn ​​mới sẽ được thay thế bằng sụn đã bị hư hỏng, bị tổn thương nặng không thể phục hồi được.
• Phẫu thuật kết hợp mắt cá chân giúp giảm đau và hỗ trợ cố định khớp. Tuy nhiên, khi thực hiện giải pháp này, người bệnh phải chấp nhận cổ chân không còn linh hoạt, dáng đi bị thay đổi. Ngoài ra, một nguy cơ có thể xảy ra khi thực hiện phẫu thuật ghép cổ chân là áp lực lên khớp háng và khớp gối tăng cao, dẫn đến nguy cơ thoái hóa hai khớp quan trọng này.
• Phẫu thuật thay chân được chỉ định cho những bệnh nhân bị thoái hóa, tổn thương khớp nặng.

Trên đây là các phương pháp phẫu thuật được chỉ định để can thiệp, duy trì và phục hồi khớp cổ chân. Tuy nhiên, điều trị xâm lấn mang lại những rủi ro nhất định. Người bệnh nên tìm bệnh viện lớn, uy tín, có bác sĩ giỏi để điều trị để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng

Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị trên, người bệnh cũng được khuyến khích duy trì vận động để tránh cứng khớp trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, người bệnh nên tránh tham gia các bài tập thể dục nặng, chỉ nên lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng để tránh gây ra các chấn thương khớp nghiêm trọng hơn.

Dưới đây là một số bài tập đơn giản bạn có thể tham khảo:

• Xoay mắt cá chân: Nằm ngửa, duỗi thẳng chân. Khi đó người hỗ trợ sẽ đứng bên dưới, một tay giữ gót chân bệnh nhân, một tay cố định phần đầu bàn chân. Nhẹ nhàng xoay cổ chân bệnh nhân 3 lần, sau đó dùng lực đẩy mạnh bàn chân vào ống chân, sau đó duỗi thẳng bàn chân ra xa nhất có thể. Lặp lại bài tập 10 lần cho mỗi bên chân.
• Lắc chân: Nằm ngửa, người đỡ sẽ đỡ gót chân bệnh nhân, đồng thời đặt ngón cái lên mắt cá chân. Nhẹ nhàng lấp đầy gót chân của bạn vào ống chân của bạn và sau đó kéo dài nó ra. Thực hiện mỗi chân 10 lần liên tiếp.
• Kéo căng: Các bài tập tác động giúp kéo căng mắt cá chân. Theo đó, người bệnh sẽ nằm ngửa, phụ tá dùng một tay nâng gót chân bệnh nhân lên, tay còn lại giữ chân. Tiếp theo, dùng hai tay kéo về phía trước để kéo căng cổ chân. Lặp lại 5 lần cho mỗi bên chân.

Tập thể dục kết hợp điều trị và ăn uống lành mạnh giúp bạn kiểm soát cân nặng nhanh chóng. Sắp xếp lịch tập luyện hợp lý, không nên tập quá sức, tập quá sức có thể ảnh hưởng đến vùng thoái hóa, dẫn đến chấn thương cổ chân hoặc các vấn đề khác có hại cho sức khỏe.

Biện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp cổ chân

Thoái hóa khớp cổ chân gây ra những triệu chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, người bệnh có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến chức năng vận động và sức khỏe. Vì vậy, ngay khi nhận thấy cơ thể có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn nên chủ động thăm khám và điều trị sớm.

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên chủ động bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh thoái hóa sớm. Một số lưu ý dành cho bạn đọc:

• Tránh mang vác vật nặng gây tổn thương cơ, dễ gây viêm, thoái hóa khớp cổ chân.
• Chọn giày phù hợp, nên đi giày vừa chân, không quá chật. Tránh đi giày cao gót và đi bộ trong thời gian dài. Đồng thời nên chọn chất liệu giày dép tốt, không nên đi giày quá cứng có thể gây chấn thương ở khớp cổ chân.
• Ngâm chân trong nước ấm hoặc với thảo dược thư giãn vào mỗi buổi tối giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau nhức nhẹ. Ngoài ra, bạn nên kết hợp với việc xoa bóp nhẹ nhàng để kích thích máu lưu thông tốt hơn, giảm hiện tượng tê mỏi, đau nhức do tính chất công việc phải đứng hoặc ngồi lâu.
• Tăng cường bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Đặc biệt bổ sung vitamin, canxi, dưỡng chất chống lão hóa, ngăn ngừa loãng xương giúp hệ xương khớp dẻo dai, chắc khỏe.
• Điều trị dứt điểm các bệnh lý hoặc chấn thương xương khớp xảy ra để tránh các biến chứng gây thoái hóa khớp sớm.
• Duy trì thói quen vận động, tập thể dục để tăng cường sức khỏe, giúp xương khớp luôn dẻo dai. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên còn giúp người bệnh giữ được thân hình cân đối, hạn chế bệnh về xương khớp hay nhiều vấn đề nguy hiểm đến sức khỏe.

Thoái hóa khớp cổ chân có thể gây ra những biến chứng nếu bạn không được phát hiện và điều trị sớm. Vì vậy, khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, bạn nên chủ động đến bác sĩ thăm khám, trao đổi về phương pháp điều trị để giúp lựa chọn giải pháp phù hợp, nâng cao sức khỏe.