Thoái Hoá Đốt Sống Cổ Ở Người Trẻ Có Nguy Hiểm Không và Cách phòng tránh

Thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi gây đau nhức, tê mỏi, hạn chế các hoạt động ở vùng cổ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh để lâu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như chèn ép rễ thần kinh, đốt sống cổ, tăng nguy cơ mắc các bệnh xương khớp khác.

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ

Thoái hóa đốt sống cổ là một trong những bệnh lý về cơ xương khớp thường gặp. Bệnh xảy ra khi các đĩa đệm của đốt sống cổ bị tổn thương hoặc bào mòn do quá trình lão hóa tự nhiên, lao động nặng nhọc, duy trì tư thế sai trong thời gian dài, lười vận động,…

Bệnh lý bắt đầu từ sự tổn thương và tổn thương các khớp ở đĩa đệm đốt sống, bề mặt đốt sống đến dây chằng, viêm bao hoạt dịch. Điều này gây ra thoái hóa đốt sống và khởi phát các cơn đau cổ, tê và cứng. Các cơn đau ở vùng cổ có xu hướng nặng hơn khi cử động và di chuyển cổ.

Trên thực tế, bệnh thoái hóa đốt sống cổ thường ảnh hưởng đến những người trung niên và cao tuổi. Nguyên nhân chính là do quá trình lão hóa, thoái hóa khớp. Tuy nhiên, những thống kê gần đây cho thấy bệnh đang có xu hướng xuất hiện ở những người trẻ tuổi do lối sống, tính chất công việc và nhiều yếu tố khác.

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi bao gồm:

• Thói quen sinh hoạt và làm việc: Theo các chuyên gia, thoái hóa đốt sống cổ là hậu quả của việc đĩa đệm và sụn khớp chịu áp lực lớn trong thời gian dài. Do đó, bệnh có thể là hậu quả của một số thói quen sinh hoạt, làm việc quá sức, ngồi nhiều, mang vác nặng, nằm sai tư thế, ngồi xổm….
• Chấn thương đốt sống cổ: Chấn thương cột sống và đốt sống cổ được coi là nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ thường gặp ở người trẻ tuổi. Tác động cơ học trực tiếp lên cột sống có thể làm tăng nguy cơ tổn thương sụn, giãn dây chằng, rách đĩa đệm,… Theo thời gian, các cơ quan cấu tạo nên đốt sống cổ có xu hướng thoái hóa và gây ra bệnh.
• Hậu quả của các bệnh lý về xương khớp khác: Thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi có thể mắc các bệnh về xương khớp như phong thấp, lao cột sống, thoái hóa đốt sống cổ, loãng xương,… khiến cấu trúc cột sống cổ mất thăng bằng, tăng áp lực lên đĩa đệm, các mô sụn và đẩy nhanh quá trình thoái hóa.

Ngoài những nguyên nhân phổ biến trên, nguy cơ mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi có thể tăng lên đáng kể khi gặp các yếu tố thuận lợi sau:

• Tiền sử gia đình mắc bệnh cột sống
• Bất thường cấu trúc của cột sống (bẩm sinh hoặc chấn thương)
• Thừa cân, béo phì
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học, thiếu canxi, vitamin, Omega 3
• Tiền sử chấn thương đốt sống cổ và các cơ quan lân cận
• Sử dụng các thuốc làm giảm khả năng hấp thu và tăng đào thải canxi qua thận như thuốc uống corticoid, thuốc kháng viêm, thuốc ức chế bơm proton
• Mắc các bệnh nội tiết và chuyển hóa như suy giáp / cường giáp, tiểu đường,…

Dấu hiệu của bệnh lý

Khi mới khởi phát, hầu hết các trường hợp thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ thường chỉ bị đau nhẹ vùng cổ hoặc không có biểu hiện gì bất thường. Tình trạng này diễn tiến âm thầm trong thời gian dài khiến nhiều người bệnh chủ quan cho đến khi bùng phát các triệu chứng điển hình.

Khi bệnh đã chuyển sang một giai đoạn nhất định, bệnh thường gây ra các triệu chứng sau:

• Đau, mỏi, nhức: Người trẻ bị thoái hóa đốt sống cổ thường có triệu chứng đau nhức, mệt mỏi, đau nhức vùng cổ gáy. Cơn đau có xu hướng lan xuống bả vai, đầu và cánh tay, đôi khi ảnh hưởng đến xương ức. Các triệu chứng có thể bùng phát đột ngột và nghiêm trọng.
• Vận động cổ khó khăn: Các động tác cúi, xoay người, lắc đầu thường khó khăn vì đau và cứng khớp.
• Xuất hiện cổ cứng: Tình trạng này thường xuất hiện vào buổi sáng khi mới ngủ dậy. Cứng cổ khiến người bệnh khó hoạt động cổ và thường mất gần 30 phút để cải thiện.
• Suy giảm trí nhớ: Thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi có thể gây suy giảm trí nhớ do chèn ép các dây thần kinh liên quan đến não bộ. Theo đó, người bệnh có thể bị đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, suy giảm trí nhớ.
• Rối loạn tiểu tiện: Rối loạn tiểu tiện là biểu hiện thường gặp ở người bị thoái hóa cột sống, đốt sống cổ. Người bệnh có thể mất kiểm soát với hoạt động đi tiểu của mình ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ

Bệnh xương khớp nói chung và thoái hóa đốt sống cổ nói riêng là bệnh mãn tính, dai dẳng và hầu như không thể điều trị dứt điểm. Việc áp dụng các biện pháp điều trị để kiểm soát các triệu chứng, cải thiện khả năng vận động, làm chậm quá trình thoái hóa.

Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi:

Sử dụng thuốc điều trị

Sử dụng thuốc Tây y đang được ưu tiên lựa chọn trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi bởi hiệu quả nhanh chóng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Thông thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ kê một nhóm thuốc điều trị triệu chứng kết hợp với một số loại thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm để tác động toàn diện đến quá trình tiến triển của bệnh.

Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị các tình trạng y tế bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Nhóm thuốc này thường được chỉ định trong điều trị các cơn đau do thoái hóa khớp. Ban đầu, người bệnh thường được chỉ định dùng Paracetamol với hàm lượng 500mg / 4 – 6 lần / ngày. Trong trường hợp không đáp ứng, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp Paracetamol với Codein / Tramadol. Đối với các triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thuốc giảm đau có chất gây mê (opioid).
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Các loại thuốc này được chỉ định để kiểm soát cơn đau và cải thiện tình trạng viêm do các tình trạng bệnh lý gây ra. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như xuất huyết tiêu hóa, viêm loét dạ dày, tăng nguy cơ đột quỵ nên chỉ được dùng để điều trị trong thời gian ngắn. Các loại thuốc chống viêm không steroid thường được chỉ định trong bệnh thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ bao gồm Meloxicam, Celecoxib, Piroxicam, Etoricoxib, Diclofenac,… Trong trường hợp cơn đau xuất hiện cục bộ ở cổ, người bệnh có thể sử dụng thuốc NSAIDs bôi ngày 2-3 lần. để hạn chế tác dụng phụ cũng như một số trường hợp rủi ro.
• Tiêm corticosteroid: Corticosteroid được biết đến là loại thuốc ức chế miễn dịch, chống viêm và chống dị ứng mạnh. Thuốc có thể được chỉ định tiêm vào đốt sống cổ để giảm đau, chống viêm trong những trường hợp thoái hóa đốt sống cổ nặng. Tuy nhiên, việc tiêm corticosteroid có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nên chỉ cần thực hiện tối đa 2-3 lần / năm.
• Thuốc ức chế IL1: Thuốc ức chế IL1 (Diacerein) có tác dụng chống viêm chậm. Thuốc không ức chế tổng hợp prostaglandin như NSAID, nhưng hoạt động bằng cách ức chế sự di chuyển của thực bào, đại thực bào và ngăn chặn sản xuất và hoạt động của chất trung gian gây viêm cytokine IL-1b. Diacerein thường được sử dụng để giảm đau và viêm do thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi.
• Piascledine: Piascledine (chiết xuất toàn bộ, không xà phòng hóa của bơ và đậu nành) có tác dụng chống viêm, tác dụng chậm, chống thấp khớp. Thuốc này có công dụng kích thích tổng hợp proteoglycan (thành phần chính của sụn khớp), tăng sản xuất collagen, ức chế enzym collagenase type II (Men tiêu hủy xương và sụn).
• Thuốc chống thoái hóa đốt sống cổ: Một số loại thuốc có tác dụng chậm như Glucosamin, Chondroitin, MSM được chỉ định trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ trong thời gian này. Các thành phần trong thuốc có tác dụng tái tạo đĩa đệm, tăng khả năng phục hồi hư tổn, sụn khớp, ức chế các men gây tổn thương mô sụn, nâng cao sự dẻo dai của hệ xương khớp.

Đối với nhóm thuốc tác dụng chậm thường được chỉ định sử dụng lâu dài để hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng lâm sàng, đồng thời phục hồi các cấu trúc cột sống bị tổn thương. Ngược lại, các thuốc điều trị triệu chứng thường được chỉ định trong thời gian ngắn hạn và nên giảm hoặc ngưng sử dụng càng sớm càng tốt. Việc lạm dụng các loại thuốc này có thể dẫn đến tổn thương thận, gan, dạ dày, tăng nguy cơ đột quỵ, loãng xương,…

Vật lý trị liệu

Ngoài việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cần phối hợp với các biện pháp vật lý trị liệu để giúp kiểm soát các triệu chứng, cải thiện tình trạng đau nhức, hạn chế áp lực lên dây thần kinh. Bên cạnh đó, tác động cơ học từ phương pháp này còn giúp ổn định cấu trúc đốt sống cổ, cải thiện chức năng vận động.

Các phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi:

• Bài tập thể dục
• Xoa bóp bấm huyệt
• Kéo nắn cột sống
• Chiếu tia hồng ngoại
• Liệu pháp bùn khoáng và suối khoáng nóng

Vật lý trị liệu thường có tác dụng chậm hơn so với dùng thuốc. Tuy nhiên, liệu pháp này có độ an toàn cao và có thể áp dụng lâu dài. Đồng thời, không chỉ giúp giảm các triệu chứng mà còn giúp cải thiện khả năng vận động, giảm áp lực lên các rễ thần kinh. Vì vậy, người bệnh cần kết hợp dùng thuốc và vật lý trị liệu để đạt hiệu quả tốt nhất.

Can thiệp phẫu thuật

Thông thường, bệnh thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi có thể được kiểm soát bằng phương pháp điều trị nội khoa. Tuy nhiên, đối với những trường hợp tổn thương nặng, các phương pháp điều trị trên không mang lại hiệu quả và có dấu hiệu biến chứng nặng. Lúc này, bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc phẫu thuật để kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chức năng vận động, ngăn ngừa biến chứng.

Tuy nhiên, điều trị thoái hóa đốt sống cổ bằng phẫu thuật vẫn tiềm ẩn rất nhiều biến chứng và rủi ro. Vì vậy, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ trước khi can thiệp phẫu thuật.

Phòng chống thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ

Ngoài thoái hóa đốt sống cổ, những người trẻ có lối sống không lành mạnh, ăn uống không điều độ có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe khác như thừa cân, béo phì, thoát vị đĩa đệm, thiếu máu não,… Ngay từ bây giờ, bạn cần chủ động bảo vệ sức khỏe của mình bằng những biện pháp phòng tránh sau đây:

Thay đổi tư thế làm việc

Sai tư thế trong thời gian dài là một trong những yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về xương khớp, cột sống, đốt sống cổ. Để hạn chế những vấn đề sức khỏe này, người bệnh cần điều chỉnh lại tư thế ngồi của mình. Ngồi đúng tư thế có thể giảm áp lực lên cổ, vai, lưng và hông. Đồng thời giúp tăng cường tuần hoàn đến các cơ quan trong cơ thể, giảm đau nhức, mệt mỏi khi làm việc trong thời gian dài.

Tư thế ngồi đúng:

• Đầu tiên, bạn cần điều chỉnh ghế phù hợp với chiều cao của mình sao cho chân vừa chạm sàn, vai thả lỏng, lưng thẳng, mắt hướng vào màn hình.
• Không bắt chéo chân vì tư thế này có thể ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu và tăng áp lực lên dây thần kinh tọa.
• Để tránh bị cong lưng khi làm việc, bạn có thể kê một chiếc gối mỏng và phẳng trên lưng để tựa
• Khi gõ phím, bạn cần đảm bảo khuỷu tay tạo thành góc 90 độ, thả lỏng vai để giảm đau nhức, tê mỏi sau khi làm việc.

Nên đi lại nhẹ nhàng sau 2 giờ làm việc

Ngay cả khi ngồi đúng tư thế, nếu làm việc liên tục trong nhiều giờ cũng làm tăng áp lực lên cột sống, đốt sống cổ, khớp vai và khớp háng. Đồng thời, tác động không nhỏ đến quá trình tuần hoàn máu và chuyển hóa chất dinh dưỡng ở khớp.

Do đó, bạn nên đi bộ nhẹ nhàng trong vòng 5 – 10 phút sau 2 giờ làm việc. Thói quen này sẽ giúp giảm áp lực lên cột sống và các khớp, giải phóng căng thẳng, hạn chế co cứng cơ. Nếu có nhiều thời gian, công việc thoải mái hơn, bạn nên đi bộ 5 phút sau mỗi giờ làm việc.

Kiểm soát cân nặng

Trên thực tế, những người có cân nặng vượt trội thường có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và khớp hơn so với những người có tầm vóc trung bình. Do đó, tình trạng đau nhức đốt sống cổ, cột sống thắt lưng, thắt lưng, đau thần kinh tọa và dây thần kinh liên sườn thường gặp ở những người bị béo phì – thừa cân.

Để bảo vệ sức khỏe, bạn cần kiểm soát cân nặng, tránh tăng cân quá mức. Ngoài lợi ích cho xương khớp, giảm cân còn giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính như gan nhiễm mỡ, cao huyết áp, cholesterol cao,… Tuy nhiên, bạn cần giảm cân một cách khoa học thông qua chế độ ăn uống và luyện tập đúng cách. Tránh nhịn ăn hoặc sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc.

Tập thể dục thể thao 30 phút / ngày

Tập thể dục là một trong những biện pháp hữu hiệu để phòng tránh bệnh thoái hóa đốt sống cổ cũng như các bệnh về xương khớp khác. Các hoạt chất thể chất giúp thư giãn xương khớp, hạn chế áp lực lên các rễ thần kinh, thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu và tăng chuyển hóa chất dinh dưỡng tại khớp.

Bên cạnh đó, việc luyện tập thể dục thể thao thường xuyên còn giúp tăng độ dẻo dai và đàn hồi cho hệ xương khớp. Từ đó giúp làm chậm quá trình lão hóa, giảm đau nhức, mệt mỏi sau nhiều giờ làm việc liên tục.

Đối với những người trẻ làm công việc văn phòng, đứng / ngồi nhiều, nên ưu tiên các bộ môn ảnh hưởng trực tiếp đến đốt sống cổ như bơi lội, yoga. Thỉnh thoảng, bạn có thể chạy bộ hoặc đạp xe để cải thiện chức năng đầu gối, bảo vệ sức khỏe tim mạch và kiểm soát cân nặng.

Bổ sung chất dinh dưỡng bằng chế độ ăn uống khoa học

Sự thiếu hụt dinh dưỡng lâu dài có thể làm suy yếu xương khớp, giảm khả năng phục hồi, tăng tốc độ thoái hóa. Theo thời gian, cơ quan này sẽ bị suy yếu, tổn thương và gây đau nhức. Vì vậy, bên cạnh việc tập luyện, điều chỉnh tư thế phù hợp, các bạn trẻ cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học để hỗ trợ phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ và các bệnh xương khớp thường gặp.

Chế độ ăn uống giúp ngăn ngừa thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ:

• Bổ sung canxi qua các thực phẩm lành mạnh như ốc, cua, tôm, cá, đậu, các loại vận động. Canxi giúp duy trì sự chắc khỏe của xương khớp, cải thiện sự dẻo dai, làm chậm quá trình hủy xương do tác động của tuổi tác.
• Ngoài ra, cần ưu tiên cung cấp các dưỡng chất để cơ thể hấp thụ và chuyển hóa canxi tối ưu như Omega 3, vitamin D, magie, Omega 6, kẽm,…
• Các bạn trẻ nên thường xuyên bổ sung sữa chua vào khẩu phần ăn, uống đủ nước, tăng cường chất xơ trong thực đơn hàng ngày để cải thiện tiêu hóa, duy trì vóc dáng cân đối và kiểm soát cân nặng hiệu quả.
• Bổ sung các nhóm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây, rau, đậu, nấm, các loại hạt để ức chế các gốc tự do, kháng viêm, làm chậm quá trình thoái hóa. Ngoài ra, chất chống oxy hóa còn giúp bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường hoạt động của não bộ.
• Đảm bảo ăn đúng giờ, đủ bữa, ăn chín uống sôi, không ăn quá no, ăn quá nhanh. Nếu có thể, bạn nên chế biến các món ăn tại nhà, tránh sử dụng thực phẩm đóng gói sẵn. Bởi hầu hết các món ăn này đều chứa chất bảo quản và gia vị, điều này ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi, gây thừa cân – béo phì.

Thoái hóa đốt sống cổ ở người trẻ tuổi hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng các biện pháp đơn giản như ăn uống đúng cách, tập thể dục, điều chỉnh tư thế, kiểm soát cân nặng. Ngoài những lợi ích cho sức khỏe của xương, các biện pháp này còn giúp tăng cường sức khỏe, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác.