Các Biện Pháp Phục Hồi Chức Năng Cho Người Viêm Khớp Dạng Thấp

Áp dụng các biện pháp phục hồi chức năng cho người viêm khớp dạng thấp là phương pháp hiệu quả giúp duy trì khả năng vận động bình thường cho người bệnh và hạn chế nguy cơ bị biến dạng khớp. Hãy cùng tìm hiểu một số biện pháp phục hồi chức năng hiệu quả cao và được áp dụng phổ biến trong bài viết sau đây.

Tại sao cần thực hiện các biện pháp phục hồi chức năng cho người viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh khớp mãn tính tự miễn thường gặp. Đây là một tình trạng viêm đặc hiệu xảy ra ở khớp dẫn đến tổn thương màng hoạt dịch, xương dưới sụn và sụn khớp.

Khi mắc bệnh, số lượng khớp bị viêm ban đầu chỉ là một khớp ở các vị trí như khớp nhỏ ở bàn tay, đầu gối rồi lan dần sang các khớp khác. Các khớp bị viêm thường xuất hiện với một số triệu chứng điển hình như đau dữ dội, có dấu hiệu cứng khớp vào buổi sáng nhưng ít sưng đỏ và ít nóng hơn. Giai đoạn này thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Khi bệnh để lâu mà không được điều trị dứt điểm sẽ chuyển sang giai đoạn toàn phát, số lượng khớp bị tổn thương và phá hủy ngày càng nhiều. Một số vị trí điển hình như khớp gối, khớp cổ chân, khớp ngón tay, khớp ngón chân, khớp khuỷu tay…Tính chất của bệnh viêm khớp ở giai đoạn này là đối xứng, cứng khớp, đau nhức, nhất là vào ban đêm gần rạng sáng, nó làm hạn chế khả năng vận động và đi lại của người bệnh.

Biến chứng của bệnh viêm đa khớp dạng thấp là điều không người bệnh nào mong muốn xảy ra. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ làm tăng tỷ lệ teo cơ, yếu cơ, cứng khớp, biến dạng khớp làm giảm sức chịu đựng của cơ thể dẫn đến hạn chế khả năng vận động. Bệnh càng để lâu càng làm mất khả năng lao động, thậm chí gây tàn phế.

Vì vậy, để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp cần có phác đồ phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa thuốc, phẫu thuật và phục hồi chức năng. Đặc biệt, thực hiện các biện pháp phục hồi chức năng cho người bệnh viêm khớp dạng thấp là điều cần thiết nếu bạn muốn nhanh chóng lấy lại khả năng vận động.

Tác dụng của các biện pháp phục hồi chức năng cho người viêm khớp dạng thấp

Phục hồi chức năng là một phương pháp điều trị bệnh thiết thực, hiệu quả phụ thuộc phần lớn vào sự hợp tác và nỗ lực điều trị của bệnh nhân. Phương pháp này bao gồm nhiều bài tập hỗ trợ, cách chăm sóc khớp bị đau và cách giảm áp lực lên các khớp bị tổn thương.

Tùy từng giai đoạn cụ thể mà mục đích thực hiện các biện pháp phục hồi chức năng sẽ khác nhau. Như là:

• Trong giai đoạn đầu của bệnh viêm khớp dạng thấp, phục hồi chức năng nhằm cải thiện sức bền và duy trì chức năng khớp và phạm vi vận động.
• Trong trường hợp khớp bị tổn thương mãn tính và nghiêm trọng hơn, việc phục hồi chức năng tập trung chủ yếu vào việc kiểm soát cơn đau, kết hợp với việc sử dụng một số thiết bị hỗ trợ giảm áp lực cho khớp. Giúp bệnh nhân tự thực hiện các công việc cần thiết.
• Ngoài ra, các biện pháp phục hồi chức năng cho người bệnh viêm khớp dạng thấp cũng mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ phục hồi chức năng khớp sau phẫu thuật.

Tóm lại, việc thực hiện các biện pháp phục hồi chức năng để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp cần rất nhiều thời gian. Tuy nhiên, khi đã quen, việc tập luyện sẽ trở nên dễ dàng, từ đó phát huy hiệu quả tối đa, nâng cao khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Các phác đồ phục hồi chức năng cho người viêm khớp dạng thấp là gì

Tùy thuộc vào kết quả thăm khám và chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ là người xây dựng kế hoạch phục hồi chức năng cá nhân cho bệnh nhân. Sau đây là phác đồ phục hồi chức năng cơ bản cho người bị viêm khớp dạng thấp:

Trong giai đoạn viêm khớp dạng thấp cấp tính

Nghỉ ngơi: Đây là bước cực kỳ quan trọng không được bỏ qua trong đợt bùng phát cấp tính vì hoạt động gắng sức trong khi khớp đang bị thương sẽ làm tăng nguy cơ biến dạng khớp. Do đó, khi bệnh viêm khớp dạng thấp bùng phát, người bệnh cần ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi, giảm vận động trong ngày.

Giữ đúng tư thế khớp: Trong khi nghỉ ngơi khớp cần duy trì tư thế khớp đúng trong vài phút nhiều lần trong ngày. Lưu ý không nên kê gối dưới đầu gối vì dễ gây gập người khi hết viêm khớp.

Mang nẹp cố định: Ban đêm cần đeo nẹp nghỉ ngơi, dụng cụ cho phép giữ cổ tay và ngón tay ở vị trí chức năng, từ đó làm giảm sự co rút của gân và cơ, hỗ trợ chống viêm rất tốt. Hiện nay, có hai loại nẹp chính gồm:

• Nẹp chức năng: thường được sử dụng cho cổ tay hoặc ngón tay để hỗ trợ thực hiện các hoạt động hàng ngày. Người bệnh có thể sử dụng khi cảm thấy đau hoặc có cảm giác yếu tay.
• Nẹp nghỉ ngơi: dùng để nẹp toàn bộ cổ tay và bàn tay để cố định. Thanh nẹp kéo dài từ cẳng tay đến ngón tay để làm khớp bất động khi nghỉ ban ngày hoặc ban đêm, giảm đau, co cứng cơ và co rút ngón tay.

Chườm nóng: Sau khi tháo nẹp, hãy chườm nóng, nhiệt nóng sẽ giúp mạch máu giãn ra. Tình trạng giãn mạch sẽ nhanh chóng thuyên giảm các tác nhân gây đau nhức xương khớp. Người bệnh có thể sử dụng túi chườm nóng, khăn nóng hoặc miếng dán nóng, chườm lên vùng khớp bị đau từ 15 – 20 phút sẽ mang lại hiệu quả giảm đau và vận động khớp dễ dàng hơn.

Kích thích điện: Đây là phương pháp đưa dòng điện nhỏ qua da giúp giảm sưng đau thông qua cơ chế thay thế tín hiệu thần kinh đau bằng tín hiệu điện.

Bôi kem bôi: Kết hợp sử dụng một số loại kem bôi có tác dụng giảm đau, giảm sưng tạm thời, xoa bóp tạo cảm giác dễ chịu.

Tập thể dục: Thực hiện các bài tập vận động thụ động nhẹ nhàng cho đầu gối, hông, bàn tay, ngón tay, ngón chân, cổ chân … gập khớp liên sườn 30 độ, khớp đốt sống lưng gập 45 độ, khớp liên đốt sống xa gập 20 độ, ngón cái duỗi và dạng.

Giai đoạn viêm khớp dạng thấp bán cấp

• Khớp cổ tay, ngón tay, bàn tay: Thực hiện giảm đau bằng thiết bị siêu âm và xung điện để duy trì và tăng khả năng vận động, sức cơ của ngón tay, bàn tay. Thực hiện động tác kéo giãn nhẹ phần gân đang căng, nhưng đừng quá sức để tránh bị thương nặng.
• Khớp háng, khớp gối: Thực hiện giảm đau bằng máy nhiệt sâu và vật lý trị liệu, phục hồi chức năng vận động, tích cực giúp duy trì phạm vi vận động, cơ tứ đầu. Tập di chuyển với sự hỗ trợ của gậy và kết hợp đặt khay bó bột sau gối mỗi tối.
• Khớp vai: Phục hồi chức năng, giảm đau, giãn bao khớp bằng máy nhiệt sâu và vật lý trị liệu. Để tăng phạm vi chuyển động của khớp, bạn nên thực hiện các động tác gập và xoay, duy trì sức mạnh của cơ.
• Khớp bàn chân, cổ: Thực hiện giảm đau bằng máy vật lý trị liệu và giảm đau bằng nhiệt. Tập các động tác tích cực giúp cải thiện khớp cổ chân, kéo giãn gân cốt nếu bị co cứng. Kết hợp các bài tập đi bộ với nạng để tăng hiệu quả.

Giai đoạn viêm khớp dạng thấp mãn tính

• Thực hiện các bài tập kéo giãn để chống biến dạng khớp, các bài tập kháng lực tích cực để tăng khối lượng và sức mạnh của cơ. Đồng thời, tăng cường thể lực bằng một số bài tập vận động tự do dựa vào sức đề kháng, chú ý giảm áp lực lên các khớp lớn, khớp chịu lực.
• Kết hợp các bài tập trị liệu vận động để hỗ trợ tăng cường và kích thích các cử động tay khéo léo.
• Tập thể dục nhịp điệu 30 phút / ngày, ít nhất 5 ngày / tuần. Đồng thời thực hiện các bài tập an toàn khác như bơi lội, đi bộ, đạp xe tại chỗ nhẹ nhàng…
• Kiểm soát trọng lượng cơ thể để dễ dàng kiểm soát các triệu chứng viêm khớp dạng thấp.

Lưu ý: Các phương pháp trên có thể thay đổi tùy theo thể trạng của mỗi người. Ngoài ra, tùy theo mức độ tiến triển của bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp nhiều biện pháp khác nhau.

Các biện pháp phục hồi chức năng cho người viêm đa khớp dạng thấp được đánh giá cao về tính hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần được thăm khám và hướng dẫn bởi các bác sĩ có chuyên môn, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm. Đồng thời kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để rút ngắn thời gian điều trị và sớm phục hồi chức năng vận động.