Ngủ dậy bị đau cổ là biểu hiện của bệnh gì, chữa trị thế nào

Ngủ dậy bị đau cổ là tình trạng mà ai cũng gặp phải ít nhất một lần trong đời. Tuy tình trạng này chỉ thoáng qua rồi tự khỏi, thường không phải là nguyên nhân đáng lo ngại nhưng những người thường xuyên ngủ dậy bị đau cổ, đau dai dẳng kèm theo các triệu chứng khác rất có thể là dấu hiệu của các triệu chứng khác. bệnh cơ xương khớp.

Ngủ dậy bị đau cổ là biểu hiện của bệnh gì

Cơ thể con người chúng ta có thể vận động linh hoạt là nhờ sự phối hợp hoạt động của nhiều hệ cơ quan như hệ xương, hệ thần kinh, hệ cơ… Về nguyên tắc, tình trạng đau mỏi cổ sau khi ngủ dậy xảy ra khi các đốt sống bị viêm hoặc thoái hóa xâm lấn vào cơ ức đòn chũm dẫn đến cứng khớp. Do đó, khi đột nhiên bị đau cổ sau khi ngủ dậy có thể là do cơ cổ bị căng khiến cổ không thể xoay và cử động theo ý muốn.

Thực chất, ngủ dậy bị đau cổ không phải là bệnh mà là một trong nhiều triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau hoặc do thói quen ngủ không tốt gây ra. Những người chỉ bị đau cổ nhẹ thì cơn đau sẽ nhanh chóng biến mất ngay sau đó, hầu hết sẽ không phải là nguyên nhân đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu bạn bị đau mỏi cổ sau khi ngủ dậy thường xuyên, cơn đau dai dẳng rất có thể là dấu hiệu của các bệnh lý cơ xương khớp như đau mỏi vai gáy, viêm khớp, thoái hóa đốt sống, thoát vị đĩa đệm… Lúc này, bạn cần nhanh chóng đi thăm khám để được chẩn đoán và được điều trị theo phác đồ phù hợp.

Nguyên nhân thức dậy bị đau cổ

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngủ dậy bị đau cổ, trong đó có 2 nguyên nhân chính là nguyên nhân cơ học và nguyên nhân bệnh lý. Như sau:

1. Nguyên nhân cơ học

Theo các chuyên gia, khi ngủ dậy bị đau mỏi cổ là hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt là ở những người trong độ tuổi từ 30 đến 50 và xuất phát từ những nguyên nhân sau:

• Do tư thế ngủ không đúng:

Những người có thói quen nằm sấp hoặc nằm nghiêng khi ngủ thường có nguy cơ bị đau cổ khi thức dậy cao hơn so với những người nằm ngửa khi ngủ. Vì nằm sấp trong thời gian dài, nhất là đối với những người có sức khỏe xương khớp yếu sẽ dễ gây đau mỏi vai gáy.

Tình trạng này kéo dài trong nhiều giờ khiến vùng này bị thiếu máu và gây tê, cứng cơ, vẹo cổ và đau nhức.

• Vì gối quá cao

Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng gối đầu lên gối cao sẽ dễ đi vào giấc ngủ hơn nhưng thực tế không phải vậy. Kê gối quá cao sẽ khiến liên kết giữa cổ, vai và lưng không nằm trên một đường thẳng, cúi gập người dễ làm căng cơ, thậm chí có thể làm rách cơ vùng này, ngay cả khi đang ngủ.

Ngoài ra, khi kê gối quá cao cũng sẽ khiến cổ của chúng ta bị dồn về phía trước hoặc thấp quá sẽ bị dồn về phía sau, cản trở quá trình lưu thông máu lên não dẫn đến thiếu oxy dẫn đến tình trạng đau mỏi cổ. sau khi thức dậy. Trong một số trường hợp, nó còn gây chóng mặt hoặc mất ngủ.

• Do yếu tố tuổi tác

Ngủ dậy bị đau cổ thường chủ yếu xuất hiện ở người già hoặc trung niên. Bởi đây là độ tuổi hệ cơ xương khớp bắt đầu thoái hóa và yếu dần đi. Lúc này, các mao mạch máu không còn đạt được độ dẻo dai và đàn hồi nhất định nên dễ bị đau nhức. Ngoài ra, ngày nay, việc ngủ dậy bị đau mỏi cổ gáy cũng có thể xảy ra thường xuyên ở những người trẻ tuổi làm việc văn phòng hay những tài xế lái xe đường dài.

• Do chuyển động đột ngột

Thực hiện các cử động bất ngờ trong khi ngủ như vung tay vung chân, đá hay ngồi dậy đột ngột… có thể vô tình khiến cơ cổ căng lên, tạo sức căng và áp lực lên vùng này, khiến bạn bị thương. đau cổ khi ngủ dậy, nặng hơn nữa có thể gây bong gân cổ.

• Do chấn thương cổ

Một số chấn thương vùng cổ thường gặp như chơi thể thao, tai nạn lao động, tai nạn giao thông… ở mức độ nhẹ và không gây đau tức thời. Thay vào đó, khi bạn ngủ qua đêm đến sáng hôm sau sẽ bị đau cổ, cứng cổ khó chịu, thậm chí khiến bạn không thể cử động trong thời gian dài.

• Một số lý do khác

Bạn cũng dễ bị đau cổ khi ngủ dậy do những tác động bên ngoài kéo dài như thói quen khom lưng khi làm việc, lao động nặng nhọc, ít vận động, ngồi quá lâu trước quạt, điều hòa, không mặc áo. đội mũ che kín cổ khi đi nắng, thường xuyên tắm gội đầu đêm, nghiện thuốc lá…

2. Nguyên nhân bệnh lý

Bên cạnh nguyên nhân cơ học, ngủ dậy bị đau mỏi cổ gáy còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý cơ xương khớp như:

• Thoái hóa đốt sống cổ: Theo thống kê có đến 80% trường hợp mắc bệnh khiến khi ngủ dậy bị đau mỏi cổ là do thoái hóa đốt sống cổ. Đây là tình trạng xương khớp và sụn khớp bị thoái hóa dẫn đến không còn linh hoạt, vận động kém. Ngoài ra, khi lượng máu lưu thông đến vùng này bị giảm sút, tình trạng đau mỏi cổ càng trầm trọng hơn, khiến người bệnh dễ bị đau cổ sau khi ngủ dậy.
• Các đĩa đệm ở cổ: Thông thường, các đĩa đệm ở cổ chịu trách nhiệm cho các cử động cổ trơn tru. Tuy nhiên, khi nhân tủy trong đĩa đệm di chuyển ra ngoài và gây áp lực lên dây thần kinh cột sống cổ sẽ dẫn đến tình trạng đau mỏi vai gáy. Đặc biệt, trong lúc ngủ vô tình làm cho lực lên vùng cổ tăng lên, từ đó gây ra tình trạng đau mỏi cổ khi ngủ dậy.
• Gai đốt sống cổ: Nứt đốt sống là tình trạng các gai nhỏ mọc ra từ hai bên đốt sống cổ. Chúng ảnh hưởng đến hệ xương, khớp và các bộ phận xung quanh, đặc biệt là vào ban đêm, dẫn đến tình trạng ngủ dậy bị đau cổ.

• Hẹp ống sống cổ: Hẹp ống sống cổ là căn bệnh rất nguy hiểm về xương khớp. Bệnh có biểu hiện đau nhức, tê mỏi kéo dài từ cổ, vai, lưng xuống tay, thậm chí mất cảm giác… Trong trường hợp nặng hơn, các dây thần kinh cột sống có thể bị chèn ép và gây đau. kéo dài, điển hình là cơn đau cổ dai dẳng sau khi ngủ dậy.
• Đau cơ xơ hóa: Đau cơ xơ hóa xảy ra do sự rối loạn của các khớp dẫn đến đau cơ ở nhiều vùng trên cơ thể. Đây cũng là một trong những nguyên nhân bệnh lý khiến khớp cổ bị cứng và đau nhức sau khi ngủ dậy.
• Một số bệnh truyền nhiễm: Ngoài các bệnh lý về xương khớp, khi ngủ dậy bị đau mỏi cổ gáy còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh truyền nhiễm như bệnh viêm não mô cầu, viêm màng não mủ… Lúc này, người bệnh có thể bị đau cổ khi ngủ dậy, kèm theo bởi những cơn đau đầu, buồn nôn, sốt cao… Người bệnh cần chú ý thăm khám và điều trị kịp thời, tránh gây ra những biến chứng nguy hiểm.
• Cơn đau thắt ngực: Tình trạng này xảy ra do cơn đau tức ngực khiến máu không thể lưu thông đến tim và các mô cơ xung quanh. Lượng oxy đến tim giảm khiến cơn đau tại đây lan xuống cổ, vai, lưng… kèm theo chóng mặt, hoa mắt, khó thở, mệt mỏi…

Cách chẩn đoán chính xác tình trạng ngủ dậy bị đau cổ

Để chẩn đoán chính xác việc ngủ dậy bị đau cổ là do yếu tố cơ học hay bệnh lý, trước tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, kiểm tra khả năng, phạm vi cử động cổ cũng như đánh giá mức độ đau mỏi cổ. Mức độ đau thông qua một số xét nghiệm nhỏ như đi, đứng, quay cổ, xoay người… Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ thu thập thông tin về bệnh sử hoặc các chấn thương trước đó.

Sau đó, tùy theo đánh giá sơ bộ mà bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm kỹ thuật cao để hỗ trợ quá trình chẩn đoán như:

• Chụp X-quang cột sống cổ;
• Chụp cộng hưởng từ (MRI);
• Đo lường cơ điện;
• Xét nghiệm máu nếu cần.

Cách điều trị khi ngủ dậy bị đau cổ

Đối với những người khi ngủ dậy bị đau cổ do yếu tố cơ học thường không cần đến sự can thiệp của y tế, chỉ cần áp dụng các biện pháp giảm đau đơn giản tại nhà và điều chỉnh chế độ sinh hoạt phù hợp, tình trạng này sẽ nhanh chóng được cải thiện. Ngược lại, với những trường hợp ngủ dậy bị đau cổ kéo dài là dấu hiệu của các bệnh mãn tính cần được điều trị tích cực bằng các biện pháp chuyên sâu để kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng.

Hiện nay, có rất nhiều cách khác nhau để điều trị triệu chứng ngủ dậy bị đau cổ. Tùy theo nguyên nhân và mức độ đau nhiều hay ít mà bác sĩ sẽ hướng dẫn áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp để loại bỏ cơn đau nhanh nhất.

1. Áp dụng một số mẹo để giảm đau tức thì

Để giảm nhanh cơn đau mỏi cổ sau khi ngủ dậy, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo đơn giản có thể thực hiện tại nhà như:

• Massage, xoa bóp vùng cổ: Khi bị đau cổ ngay khi vừa ngủ dậy, bạn hãy dùng lòng bàn tay xoa bóp hai bên cổ nhẹ nhàng, liên tục trong 5 phút. Việc massage này sẽ giúp kích thích lưu thông máu đến cổ và các bộ phận xung quanh cổ nhiều hơn, từ đó giảm đau hiệu quả.
• Chườm nóng: Nếu cơn đau vẫn chưa giảm nhiều, bạn có thể dùng túi chườm nóng hoặc khăn nhúng nước ấm để chườm trực tiếp lên vùng cổ bị đau nhức. Nhiệt lượng tỏa ra qua da sẽ làm giãn các mạch máu căng, kích thích máu lưu thông tốt hơn, từ đó giảm nhanh các cơn đau.
• Tự bấm huyệt tại nhà: Bạn cũng có thể giảm đau cổ tức thời bằng cách bấm huyệt theo cách sau: ngồi thẳng lưng, dùng ngón tay cái ấn vào chỗ đau trên cổ với một lực vừa phải, giữ theo hình tròn. 5 giây rồi xoa nhẹ thêm 5 giây nữa thì dừng. Lặp lại thao tác này liên tục từ 4 – 5 lần sẽ giúp cơn đau giảm đi đáng kể.

2. Điều trị bằng Tây y

Trong trường hợp người bệnh gặp phải những cơn đau dai dẳng, kéo dài không thuyên giảm hoặc giảm rõ rệt sau khi áp dụng các mẹo giảm đau thì nên cân nhắc sử dụng các loại thuốc giảm đau nhanh không kê đơn.

Một số loại thuốc giảm đau thường dùng cho người bị đau cổ khi ngủ dậy như: Panadol, Paracetamol, Naproxen, Ibuprofen, Acetaminophen… Đây đều là những loại thuốc có tác dụng giảm đau, chống viêm, chống phù nề. sau vài lần sử dụng. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng miếng dán giảm đau để giảm đau nhanh hơn.

Tuy nhiên, trong trường hợp triệu chứng đau mỏi cổ khi ngủ dậy dữ dội và là dấu hiệu của các bệnh lý thì cần phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được kê đơn thuốc phù hợp. Một số loại thường được sử dụng là:

• Thuốc giãn cơ như Myonal, Mydoclam…
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Thuốc chống trầm cảm và Glucosamine
• Thuốc chống trầm cảm nếu cần thiết.

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc Tây y theo đơn hay không theo đơn đều phải tuân thủ tuyệt đối liều lượng chỉ định của bác sĩ, không được tự ý tăng giảm liều lượng hoặc lạm dụng thuốc để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm. .

Ngoài ra, với những trường hợp đau mỏi cổ gáy xuất phát từ các bệnh lý nguy hiểm về xương khớp và thuyên giảm sau khi sử dụng thuốc trong thời gian dài, có chuyển biến nặng hơn sẽ được cân nhắc phẫu thuật. Hiện nay, có hai phương pháp phẫu thuật phổ biến là mổ hở và điều trị bằng laser để điều trị nguyên nhân gây đau cổ hoặc kéo giãn cột sống để giảm đau tạm thời.

3. Giảm đau cổ sau khi ngủ dậy bằng thuốc thảo dược

Để cải thiện tình trạng đau mỏi cổ sau khi ngủ dậy mà không cần phải sử dụng quá nhiều thuốc Tây thì các loại thuốc nam là lựa chọn phù hợp. Phương pháp này giúp giảm đau cứng cổ hiệu quả và đặc biệt an toàn, lành tính, không gây tác dụng phụ nhờ sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên.

Tuy nhiên, cũng vì sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên nên tác dụng thường chậm hơn so với thuốc Tây y, người bệnh phải kiên trì áp dụng trong thời gian dài mới có hiệu quả. Bên cạnh đó, tùy vào cơ địa, mức độ đau và nguyên nhân gây đau là gì mà hiệu quả sẽ tốt hay xấu.

Một số vị thuốc tự nhiên giúp giảm đau mỏi cổ sau khi ngủ dậy như ngải cứu, hạt gấc chín, gừng, lá lốt, đinh hương…

4. Vật lý trị liệu giảm đau cổ

Các biện pháp vật lý trị liệu như châm cứu, bấm huyệt, giác hơi… là những phương pháp hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp hiệu quả khiến ngủ dậy bị đau mỏi cổ gáy. Một số biện pháp cụ thể như:

• Châm cứu: Châm cứu có khả năng kích thích cơ thể tiết ra endorphin – một loại hormone có tác dụng giảm đau hiệu quả.
• Xoa bóp bấm huyệt: So với bấm huyệt chữa đau mỏi cổ gáy tại nhà thì thủ thuật bấm huyệt do các chuyên gia thực hiện sẽ phức tạp hơn rất nhiều. Các thủ thuật như xoa, ấn, kéo, xoa… được tác động vào một số huyệt đạo nhất định nhằm khơi thông tắc nghẽn tại các huyệt đạo, kích thích tuần hoàn máu và giúp người bệnh vận động cổ dễ dàng hơn.
• Giác hơi: Đây là phương pháp dân gian có tác dụng hoạt huyết, khai thông kinh lạc, giảm đau cứng cổ sau khi ngủ dậy và hỗ trợ phục hồi các tổn thương do các bệnh lý về xương khớp gây ra.

5. Thực hiện một số bài tập giảm đau và hỗ trợ điều trị bệnh

Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị chuyên môn, hỗ trợ để giảm đau như đã nêu trên, các chuyên gia cũng khuyến khích người bệnh tích cực áp dụng một số bài tập hỗ trợ giúp chấm dứt cơn đau và nâng đỡ người bệnh. điều trị các bệnh liên quan. Một số bài tập được đánh giá tốt và phù hợp với vùng cổ là:

Bài tập tư thế mèo

• Bước 1: Hai chân dang rộng bằng hông, từ từ chống hai tay xuống sàn sao cho cánh Bước 2: tay và đùi song song, vuông góc với sàn.
• Hóp bụng vào, ưỡn lưng và hóp cằm vào xương ức để các cơ đốt sống cổ được kéo căng tối đa.
• Giữ cho đến khi mệt, sau đó thư giãn. Lặp lại động tác này 5-7 lần.

Bài tập tư thế xỏ kim

• Bước 1: Quỳ gối và từ từ chạm lòng bàn tay xuống sàn như một con mèo.
• Bước 2: Hạ dần cánh tay xuống sao cho bả vai chạm đất và hướng về hướng ngược lại.
• Bước 3: Dùng sức nặng của phần trên cơ thể ép vào vai và cánh tay để giúp cổ và vai được kéo căng.

Cách ngăn ngừa đau cổ khi thức dậy

Hầu hết các phương pháp điều trị và giảm đau chỉ là tạm thời, và thức dậy với cơn đau cổ có thể quay trở lại bất cứ lúc nào nếu bạn bỏ qua nó. Vì vậy, cách tốt nhất để ngăn chặn tình trạng này là chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh sớm như:

• Chọn tư thế ngủ phù hợp, tốt nhất nên nằm ngửa hoặc nếu nằm nghiêng thì kê thêm một chiếc gối giữa hai chân để giữ thẳng cột sống.
• Lưu ý khi ngủ không nên kê gối quá cao, gối tốt nhất từ ​​8 – 15cm và ưu tiên chọn gối làm bằng chất liệu memory foam để hỗ trợ giấc ngủ tốt nhất và chống mỏi cổ.
• Điều chỉnh thói quen sinh hoạt hàng ngày như: không ngồi quá lâu ở một tư thế, không để gió từ quạt, điều hòa thổi trực tiếp vào đầu, cổ, vai, gáy…, không cúi đầu quá lâu khi sử dụng đồ điện tử. thiết bị, tránh thực hiện các chuyển động đột ngột hoặc cúi vai và cổ về phía trước quá lâu…
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe và nâng cao sức mạnh của cơ bắp. Tốt nhất bạn nên nhờ đến sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn những bài tập tốt cho cổ, vai và lưng.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng – 1 năm một lần để phát hiện các triệu chứng bất thường về xương khớp, cơ thể để điều trị sớm.

Tình trạng ngủ dậy bị đau mỏi cổ gáy thực ra không còn quá xa lạ, tuy nhiên để chấm dứt hoàn toàn thì cần đi khám để chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Vì vậy, người bệnh không nên chủ quan mà phải chủ động thăm khám để được bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt, đề phòng những biến chứng nguy hiểm.