Dây thần kinh tọa nằm ở đâu, vị trí và cấu tạo như thế nào

Dây thần kinh tọa đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống thần kinh của cơ thể, chịu trách nhiệm điều khiển chuyển động và cảm giác ở các chi. Vậy dây thần kinh tọa nằm ở đâu? Cùng tìm hiểu thêm về vị trí, cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tọa qua bài viết dưới đây.

Giải phẫu dây thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa hay còn gọi là dây thần kinh tọa là một trong những dây thần kinh dài nhất cơ thể, được cấu tạo bởi nhiều rễ thần kinh khác nhau. Dây thần kinh tọa chạy dọc từ cột sống xuống ngón chân, đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển cử động và cảm giác của hai chi dưới.

Dây thần kinh tọa đóng một vai trò quan trọng trong hệ thần kinh
Dây thần kinh tọa đóng một vai trò quan trọng trong hệ thần kinh

Tìm hiểu về vị trí, cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tọa giúp chúng ta hiểu thêm về các bệnh lý liên quan, đặc biệt là bệnh đau thần kinh tọa, một bệnh lý đang có xu hướng gia tăng hiện nay. Bệnh được hình thành do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó liên quan mật thiết đến các bệnh lý về xương khớp như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống… gây áp lực lên hệ thần kinh này.

Vị trí và cấu trúc của dây thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa được tạo thành từ đám rối ở xương cùng và nằm dọc từ lưng đến ngón chân. Về mặt cấu trúc, đám rối này bắt nguồn từ nhiều rễ thần kinh, chẳng hạn như:

  • Rễ thần kinh thắt lưng L4, L5.
  • Dây S1 giống nhau.
  • Rễ có S2, S3.

Tại khung chậu nhỏ, đám rối hợp nhất thành một dây thần kinh duy nhất nằm trước mộng thịt, đi qua mộng thịt, sau đó đến khe nứt hông lớn và thoát ra khỏi khung chậu. Dây thần kinh tọa được hình thành từ đám rối, đi qua không gian trong xương đùi, xương đùi, kéo dài xuống dưới xương đùi đến bề mặt sau của đùi, và đi qua hố xương đùi.

Dây thần kinh được cấu tạo bởi các đám rối xuất phát từ nhiều rễ thần kinh khác nhau
Dây thần kinh được cấu tạo bởi các đám rối xuất phát từ nhiều rễ thần kinh khác nhau

Ở đỉnh của cơ nhị đầu, dây thần kinh tiếp tục chia thành 2 nhánh hông giữa và hông bên. Trong đó, dây thần kinh chày trong còn được gọi là dây thần kinh chày, và dây thần kinh chày ngoài còn được gọi là dây thần kinh chung. Đặc biệt:

  • Dây thần kinh trung gian: Các sợi thần kinh từ rễ thần kinh S1, nằm dọc theo mắt cá chân, đi xuống lòng bàn chân và kết thúc ở ngón chân út.
  • Dây thần kinh tọa bên ngoài: Là những sợi thần kinh thuộc rễ thần kinh L5, nằm dọc theo đầu bàn chân đến ngón chân cái.

Các nhánh dây thần kinh hông giữa và bên được bao phủ bởi một bao xơ, chia đôi với đỉnh của phiến áo hoặc không dính.

Chức năng của dây thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa có chức năng chính là điều khiển cử động của chi dưới, đồng thời cũng là dây thần kinh điều khiển cảm giác và thực hiện các hoạt động của chân. Ví dụ như điều khiển các động tác duỗi, gập người, đá chân, xoay cổ chân, đi lại, ngồi xổm,… Bên cạnh đó, mỗi nhánh của dây thần kinh sẽ đảm nhận một số vai trò khác.

Đặc biệt, dây thần kinh tọa bên trong có nhiệm vụ điều khiển các hoạt động của cơ cẳng chân sau như duỗi bàn chân, gập ngón chân hay cử động bằng mũi chân. Đồng thời, nó còn giúp kiểm soát cảm giác của cơ thể ở mặt sau của đùi và cẳng chân, mép ngoài của bàn chân, một phần của lòng bàn chân.

Dây thần kinh tọa kiểm soát chuyển động và cảm giác ở chân
Dây thần kinh tọa kiểm soát chuyển động và cảm giác ở chân

Đối với dây thần kinh cánh tay bên, còn được gọi là dây thần kinh cánh tay chung, nó điều khiển chuyển động của các cơ ở cẳng tay và ống chân bên. Nó cũng giúp kiểm soát cảm giác ở phần sau của đùi, ngón chân cái và các ngón chân lân cận, phần ngoài của cẳng chân.

Cũng vì những chức năng trên mà dây thần kinh tọa đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của cơ thể, điều khiển cũng như chi phối cảm giác và khả năng vận động của hai chi dưới. Trong trường hợp dây thần kinh tọa bị chèn ép, tổn thương có thể gây ra các triệu chứng khó chịu, giảm cảm giác và khả năng vận động của chân.

Qua việc tìm hiểu cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tọa đã phần nào giúp bạn có cái nhìn tổng quan về vai trò của nó đối với hệ thần kinh của cơ thể. Cần bảo vệ và điều trị kịp thời các bệnh liên quan đến các dây thần kinh này, tránh những nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng vận động và sức khỏe.

Hãy cẩn thận khi bạn bị đau thần kinh tọa

Bệnh đau dây thần kinh tọa đang có xu hướng gia tăng hiện nay. Trong đó, tỷ lệ bệnh nhân nữ nhiều hơn bệnh nhân nam và thường xảy ra ở người trung niên và cao tuổi. Các triệu chứng đau nhức, mệt mỏi do bệnh gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt, công việc và sức khỏe hàng ngày của người bệnh.

Nguyên nhân của đau dây thần kinh tọa rất đa dạng. Theo đó, bạn có thể bị chấn thương dẫn đến chèn ép dây thần kinh, hoặc bệnh thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm bị ảnh hưởng hoặc các vấn đề về thói quen sinh hoạt, thừa cân, béo phì,… Bệnh có thể biến chứng nếu người bệnh không được phát hiện và điều trị sớm.

Chủ động thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh đau thần kinh tọa.
Chủ động thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh đau thần kinh tọa.

Vì vậy, bạn nên chủ động đi khám sớm khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện như đau nhức, tê mỏi cả hai chân, giảm vận động, giảm cảm giác,… Một số lưu ý cho người bị đau dây thần kinh tọa như sau:

  • Làm theo hướng dẫn của bác sĩ để điều trị. Không nên tự ý sử dụng thuốc một cách bừa bãi để tránh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn.
  • Giữ ấm cơ thể khi nhiệt độ xuống thấp, tránh ảnh hưởng đến dây thần kinh tọa.
  • Người bệnh nên dành thời gian để nghỉ ngơi và làm việc hợp lý. Hạn chế mang vác vật nặng vượt quá trọng lượng cơ thể, tránh thay đổi tư thế đột ngột ảnh hưởng đến vùng bị thương.
  • Tập luyện, lựa chọn các bài tập phù hợp để giúp duy trì khả năng vận động của khớp, ngăn ngừa tình trạng cứng cơ và ảnh hưởng đến khả năng vận động.
  • Cung cấp thức ăn bổ dưỡng cho cơ thể, bổ sung đủ chất giúp cơ thể sớm phục hồi và cải thiện. Đồng thời loại bỏ một số thức ăn không có lợi cho tình trạng sức khỏe, tránh uống rượu bia, không nên sử dụng thuốc lá.

Như đã nói ở trên, những thông tin về dây thần kinh tọa từ cấu tạo, vị trí và chức năng của nó, hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu thêm về hệ thần kinh của cơ thể. Dây thần kinh tọa có vai trò quan trọng trong hoạt động vận động và cảm giác của chi dưới. Ngay khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường ở khu vực này, bạn nên chủ động thăm khám và can thiệp khi cần thiết để ngăn ngừa những biến chứng gây hại cho sức khỏe.

5/5 - (2 bình chọn)

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *