Đau khớp gối sau sinh: Nguyên nhân và cách điều trị an toàn và hiệu quả

Đau khớp gối sau sinh không phải là tình trạng xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, với những mẹ mới sinh con lần đầu thường cảm thấy hoang mang và lo lắng khi gặp phải vấn đề này. Việc xuất hiện các cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt của nữ giới. Các trường hợp đau do thoái hóa khớp cần được phát hiện và điều trị sớm.

Đau khớp gối sau sinh do đâu

Đau khớp trong và sau khi mang thai là hiện tượng phổ biến mà chị em nào cũng có thể gặp phải. Triệu chứng đau thường do ảnh hưởng của quá trình mang thai, thai nhi ngày càng lớn khiến trọng lượng dồn xuống hai chi dưới. Đặc biệt, khớp gối là vị trí chịu nhiều tác động và dễ bị mỏi.

Đau khớp gối sau sinh không phải là hiếm, nhưng tình trạng này sẽ tự giảm sau vài tuần sau khi sinh em bé. Cũng có một số chị em phải trải qua cảm giác này lâu hơn, từ 3 đến 4 tháng mới hoàn toàn bình phục. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau nhức như do phụ nữ tăng cân khi mang thai, do ăn uống thiếu chất….

Tuy khá phổ biến nhưng chị em không nên chủ quan. Vì cơn đau có thể xuất phát từ bệnh lý, phát triển nhiều hơn ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của thai phụ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Trọng lượng cơ thể tăng lên

Như bạn đã biết, phụ nữ mang thai sẽ bắt đầu tăng cân theo từng giai đoạn của thai kỳ. Đặc biệt từ tháng thứ 5 trở đi, thai nhi bắt đầu tăng nhanh về trọng lượng khiến cơ thể bà bầu nặng nề hơn. Lúc này, việc đi lại cũng khó khăn, đầu gối bị áp lực gây đau nhức, tê nhức và viêm nhiễm.

Tình trạng này thường kéo dài cho đến khi sản phụ sinh xong. Ngoài ra, các cơn đau còn được hình thành do tác động của quá trình sinh nở. Phụ nữ mang thai phải dùng nhiều lực gây đau nhức vùng háng, xương chậu, khớp gối, lưng. Thời kỳ hậu sản, cơn đau vẫn tiếp diễn cho đến khi thai nhi được vài tuần tuổi.

Thay đổi nội tiết tố cơ thể

Bên cạnh cân nặng, nội tiết tố là thứ thay đổi nhiều nhất trong cơ thể khi mang thai. Đặc biệt, vào giai đoạn cuối của thai kỳ, cơ thể bà bầu bắt đầu sản sinh ra một loại hormone có tên là relaxin. Hormone này có nhiệm vụ giúp mở rộng khung xương chậu để tạo không gian cho thai nhi phát triển và chào đời.

Ngoài ra, nó còn giúp làm giãn dây chằng và khớp. Tuy nhiên, điều này khiến các khớp lỏng lẻo hơn, dẫn đến xuất hiện các cơn đau nhức, tê mỏi cho bà bầu và sau sinh vài tuần. Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là khớp gối và khớp háng.

Cơ thể thiếu chất dinh dưỡng

Bà bầu được khuyến cáo nên cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khi mang thai để thai nhi phát triển toàn diện nhất. Cũng trong thời gian này, các chất dinh dưỡng sẽ tập trung nuôi thai nhi khiến cơ thể bà bầu luôn trong tình trạng thèm ăn, cần được bổ sung liên tục.

Tuy nhiên, sau khi sinh, cùng với việc mất một lượng máu lớn, cơ thể mẹ khó tránh khỏi tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng. Trong đó, các chất quan trọng như vitamin D, canxi – 2 đóng vai trò quan trọng đối với xương khớp. Chúng dễ bị thiếu hụt do chế độ ăn của mẹ không được cung cấp đầy đủ. Tiếp theo là hiện tượng yếu khớp, đau nhức, tê mỏi, đặc biệt là khớp gối.

Do thiếu hoạt động thể chất

Phụ nữ sau sinh nên tập đi lại nhẹ nhàng để thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu, giúp vết thương sau sinh phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, do cơ thể mệt mỏi, suy nhược nên một số bà bầu lười vận động, nằm nhiều khiến xương khớp bị khô, kém linh hoạt. Đây là nguyên nhân khiến phụ nữ sau sinh bị đau đầu gối.

Mắc các bệnh về xương

Bên cạnh những nguyên nhân trên, thoái hóa khớp gối cũng là một yếu tố khiến chị em sau sinh bị đau khớp gối. Các bệnh ảnh hưởng đến khả năng vận động, gây đau và làm phát sinh các triệu chứng bất thường khác. Cần chủ động thăm khám và điều trị để phòng tránh những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số bệnh có thể gây đau khớp gối sau khi sinh cho phụ nữ bao gồm:

• Loãng xương: Một trong những vấn đề phổ biến nhất. Do ảnh hưởng của quá trình mang thai, mật độ xương giảm khiến chúng trở nên giòn và dễ gãy, dễ bị tổn thương hơn. Từ đó, các cơn đau bắt đầu xuất hiện, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe.
• Viêm khớp dạng thấp: Bệnh xảy ra khi phụ nữ sau khi sinh bị đau khớp gối, hạn chế vận động. Nguyên nhân thường bắt nguồn từ căng thẳng, stress khi mang thai, rối loạn nội tiết dẫn đến sưng khớp.
• Thoái hóa khớp gối: Là tình trạng thoái hóa khớp gây ra những cơn đau nhức dữ dội ở phụ nữ sau sinh. Thường do khi mang thai, chị em vận động nhiều, thiếu canxi, photphat… khiến khớp gối dễ bị thoái hóa sớm. Ngoài đau nhức, khớp gối còn có hiện tượng sưng tấy, tê nhức.

Đau khớp gối hoặc các khớp khác khi mang thai và sau khi sinh không phải là hiếm. Tuy nhiên, nếu sau sinh một thời gian mà tình trạng vẫn không cải thiện thì chị em nên nghĩ đến việc thăm khám và tư vấn bác sĩ để được điều trị sớm. Bởi, không loại trừ trường hợp cơn đau xuất phát từ các bệnh lý về xương khớp, nếu không điều trị sẽ có nguy cơ dẫn đến những biến chứng không mong muốn.

Các triệu chứng đau khớp gối sau sinh

Đau khớp gối sau sinh có thể dẫn đến đau đầu gối mãn tính. Vì vậy, chị em không nên chủ quan mà cần thăm khám và điều trị sớm để phòng tránh rủi ro. Nhận biết cơn đau bất thường qua các biểu hiện:

• Đau và tê, nhức vùng khớp gối bất thường.
• Đi lại khó khăn, khi cử động cơn đau càng nặng hơn, nhất là vào buổi sáng và buổi tối.
• Cơn đau có thể đến đột ngột hoặc dai dẳng.
• Khi tập thể dục, mang vác vật nặng, đi lại, bạn có thể nghe thấy tiếng rung lắc của đầu gối.

Đặc biệt, nếu các triệu chứng bất thường kéo dài, chị em nên chủ động đi khám sớm. Như đã nói ở trên, đây có thể là dấu hiệu của bệnh thoái hóa khớp sau sinh. Lúc này, người bệnh cần được điều trị, cũng như điều chỉnh một số thói quen, chế độ ăn uống hoặc can thiệp các phương pháp kiểm soát phù hợp để giảm nguy cơ biến chứng.

Đau khớp gối sau sinh có nguy hiểm không

Đau khớp gối sau sinh, nhất là trường hợp sinh mổ thường khiến chị em lo lắng về tác dụng phụ của thuốc gây tê. Tuy nhiên, thông thường tình trạng này sẽ cải thiện sau vài tuần khi mẹ điều chỉnh chế độ ăn uống, kết hợp tập thể dục và các biện pháp chăm sóc phù hợp tại nhà.

Tuy nhiên, nhiều phụ nữ bị đau kéo dài từ 4-6 tháng sau khi sinh. Lúc này, cơn đau có thể là do viêm khớp gối nặng, cần thăm khám và điều trị để tránh nguy cơ giảm hoạt động ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của chị em.

Trường hợp nếu không được chăm sóc, cơn đau kéo dài khiến thai phụ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm khớp mãn tính, khó điều trị hơn. Ngoài ra, khi bệnh tiến triển nặng còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động của xương khớp, gây thoái hóa nặng, thậm chí có thể dẫn đến bại liệt vĩnh viễn.

Đau khớp gối sau sinh là hiện tượng thường gặp nhưng cần theo dõi kỹ các triệu chứng. Nếu cơn đau kéo dài không giảm kèm theo các triệu chứng bất thường khác, bạn nên đi khám để được hỗ trợ sớm.

Phương pháp chẩn đoán đau khớp gối sau sinh

Để xác định tình trạng thai phụ đang gặp phải, bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng. Theo đó, trước tiên bác sĩ yêu cầu người bệnh khai báo trung thực các thông tin liên quan đến tiền sử bệnh tật và tiền sử gia đình, các triệu chứng và các vấn đề gặp phải khi mang thai. Ví dụ như chấn thương xương, té ngã nếu có.

Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành gõ đầu gối để kiểm tra phản xạ bình thường của khớp gối. Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh cũng được thực hiện như siêu âm, chụp X-quang,… Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp giúp mẹ sớm bình phục.

Biện pháp điều trị đau khớp gối sau sinh an toàn và hiệu quả

Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ giúp chị em sớm kiểm soát được tình trạng đau nhức, phục hồi khả năng đi lại. Ngoài việc sử dụng thuốc Tây y, hiện nay còn có nhiều phương pháp hỗ trợ khác như sử dụng các loại thảo dược, thuốc Đông y hay thực hiện các bài tập bổ trợ,… Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng:

Dùng thuốc Tây chữa đau khớp gối sau sinh

Dùng thuốc Tây để giảm đau trong thời gian ngắn thường là lựa chọn của nhiều người. Tuy nhiên, đối với phụ nữ sau sinh đang cho con bú cần thận trọng trước khi dùng thuốc. Để đảm bảo an toàn cho trẻ, bạn chỉ nên dùng loại do bác sĩ chỉ định và theo đúng liệu trình.

Bởi vì, thuốc Tây tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tác dụng phụ, mẹ dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Khi trẻ bú sữa mẹ dễ bị ngộ độc, dị ứng gây hại cho sức khỏe và sự phát triển. Vì vậy, chỉ nên sử dụng thuốc Tây khi thực sự cần thiết và dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa. Một số loại như:

• Thuốc chống viêm không steroid giúp giảm viêm, giảm đau và khó chịu cho bà bầu.
• Thuốc tiêm giúp ức chế hoạt động miễn dịch, giảm viêm và ngăn ngừa dị ứng gây đau dữ dội.
• Thuốc giúp giãn cơ, tránh co cứng cơ, cứng khớp, giảm đau nhức cho phụ nữ sau sinh.
• Thuốc bổ khớp giúp làm chậm quá trình tổn thương của khớp, ngăn ngừa nguy cơ thoái hóa, giúp bổ sung và nuôi dưỡng sụn khớp khỏe mạnh.

Những loại thuốc mới thường mang lại hiệu quả nhanh chóng, giúp người dùng hết đau nhức, khó chịu. Tuy nhiên, có thể xảy ra tác dụng phụ nên người dùng cần đặc biệt lưu ý chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ, người có chuyên môn, nhất là đối với phụ nữ sau sinh.

Sử dụng các biện pháp dân gian chữa đau khớp gối sau sinh

So với các loại thuốc hiện đại, sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên chữa đau khớp được nhiều người ưa chuộng. Đặc biệt các chị em sau sinh bị đau khớp gối ở mức độ nhẹ có thể tham khảo các bài thuốc dân gian để hỗ trợ giảm đau ngay tại nhà. Phương pháp khá lành tính, an toàn cho mẹ và bé. Hãy xem các cách sau:

Sử dụng lá lốt: Đây là một loại thảo dược tự nhiên quen thuộc, được dùng làm nguyên liệu để chữa nhiều bệnh về sức khỏe, trong đó có các bệnh về xương khớp. Trong lá trầu có chứa các hoạt chất giúp kháng viêm, giảm đau, cải thiện tình trạng đau nhức, mệt mỏi một cách an toàn và hiệu quả. Dùng cho phụ nữ sau sinh bị đau khớp gối với công thức đơn giản sau:

• Chuẩn bị khoảng 10g lá lốt tươi, ngâm với nước muối loãng 15 phút để loại bỏ tạp chất, sau đó rửa sạch.
• Tiếp theo, bạn cho lá vào nồi đun sôi rồi đổ nước vào nồi để nguội còn hơi ấm.
• Ngâm khớp gối trong nước thảo dược khoảng 20 phút.

Mẹ cần lưu ý không nên ăn lá lốt, vì loại lá này có thể làm mất sữa mẹ, chỉ nên dùng để ngâm rửa, chữa bệnh ngoài da.

Dùng củ gừng tươi: Nhờ tính ấm, gừng giúp giảm đau hiệu quả. Dùng gừng chữa đau đầu gối cho phụ nữ sau sinh là mẹo dân gian được nhiều người áp dụng. Bạn có thể áp dụng theo những cách sau:

• Dùng 4-5 củ gừng tươi, rửa sạch rồi giã nát.
• Tiếp theo, bạn cho gừng vào một miếng vải, đun sôi.
• Khi nước sôi, bạn cho gừng đã gói vào, nấu cho đến khi gừng còn ấm thì nhấc ra vắt cho ráo nước.
• Đắp trực tiếp màng bọc gừng lên đầu gối bị đau, giữ trong khoảng 15 phút.
• Thực hiện bài thuốc này 2-3 lần mỗi ngày để cải thiện tình trạng đau nhức một cách hiệu quả và an toàn.

Ngoài các phương pháp trên, bạn có thể sử dụng các loại thảo dược khác như ngải cứu, lá trầu không,… để làm bài thuốc chữa đau khớp gối tại nhà. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể dùng muối rang nóng để đắp vào chỗ đau khớp gối. Phương pháp dân gian lành tính, phù hợp với những người bị đau nhẹ, sau một thời gian thì hết đau.

Chữa đau khớp gối sau sinh bằng đông y

Dùng thuốc Đông y chữa đau khớp gối sau sinh cũng là một phương pháp được nhiều người lựa chọn. Do bài thuốc đông y lành tính, an toàn cho mẹ và bé. Đặc biệt, thuốc có thể sử dụng lâu dài mà không gây tác dụng phụ cho cơ thể như một số loại tân dược khác.

Theo Đông y, tình trạng sau khi sinh thường đau nhức khớp gối do can khí uất kết, ngũ tạng suy yếu. Vì vậy, để điều trị, bác sĩ sẽ kê cho người bệnh những loại thảo dược giúp mạnh gân cốt, hoạt huyết. Mỗi tình trạng bệnh sẽ được chỉ định những thang thuốc phù hợp. Một số biện pháp khắc phục như:

• Bài thuốc 1: Dùng 15g uy linh tiên thảo, phối hợp với 9g mỗi vị gồm Tần giao, nhũ hương, Khương hoạt, Độc hoạt, Quế chi, Đương quy, Xuyên khung. Các nguyên liệu rửa sạch, sau đó đun với nước đến khi còn 1 bát, uống trong ngày.
• Bài thuốc 2: Dùng các vị như 16g tang ký sinh, phối hợp với 12g đương quy, ngưu tất, đảng sâm, sinh địa, độc hoạt và đỗ trọng, mỗi vị 10g gồm phòng phong, bạch thược, phục linh, 8g xuyên khung, 8g tần giao. và 4g mỗi vị như cam thảo, tế tân, quế chi. Sắc lấy nước uống ngày 1 tháng.
• Bài thuốc 3: Dùng các vị gồm mỗi loại 30g Bạch linh, Tần giao, Lộc tồn, 15g Đan sâm, 10g xuyên khung, đỗ trọng, 9g độc hoạt, khu phong, phối hợp với 6g cam thảo. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Sử dụng thuốc đông y lành tính, tuy nhiên các bà mẹ đang cho con bú nên tuân theo chỉ định điều trị của bác sĩ. Đặc biệt tránh tuyệt đối việc tự ý kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau để phòng tránh nguy cơ tương tác thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

Lưu ý đối với phụ nữ sau sinh bị đau khớp gối

Đau khớp gối sau sinh là tình trạng phổ biến mà nhiều chị em gặp phải. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan, nhất là khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường xảy ra thường xuyên, kéo dài và ngày càng nghiêm trọng hơn. Một số vấn đề cần lưu ý để sớm cải thiện tình trạng đau nhức khó chịu như:

• Đảm bảo rằng chế độ ăn uống của bạn có đầy đủ chất dinh dưỡng. Bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, kẽm,… Đồng thời hạn chế ăn các thực phẩm chứa nhiều gluten như bánh mì, ngũ cốc, nước tương. Cân bằng chế độ dinh dưỡng để cơ thể sớm lấy lại sức sau sinh, giảm đau nhức, mệt mỏi.
• Tránh thực hiện các động tác dùng lực mạnh lên khớp gối. Mẹ nên vận động nhẹ nhàng, không nên lao động và làm việc quá sức.
• Khi bế trẻ, tránh cúi hoặc ưỡn lưng làm giãn dây chằng, sẽ khiến cơn đau nặng hơn.
• Vận động, tập luyện phù hợp, sau khi sinh không nên tập những bài tập đòi hỏi động tác cầu kỳ, dùng lực mạnh. Bạn có thể tham khảo các bài tập nhẹ nhàng, đồng thời điều chỉnh thời gian, cường độ luyện tập phù hợp với thể trạng để giúp cơ thể khỏe mạnh, không ảnh hưởng đến xương khớp.

Dưới đây là thông tin về bệnh đau khớp gối sau khi sinh. Tuy không phải là vấn đề hiếm gặp và đặc biệt nguy hiểm nhưng chị em không nên chủ quan. Cần tìm ra nguyên nhân và có cách khắc phục phù hợp để tránh những rủi ro không mong muốn.